________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ. १ मू० ३ मूक्ष्मपृथ्वीकायस्वरूपनिरूपणम् ४९ 'एक्केका दुविहा पोग्गला-सुहुमा य, बादरा य, पज्जत्तगा, अपज्जत्तगा य भाणियवा' एकैके द्विविधाः पुद्गलाः प्रज्ञप्ताः-सूक्ष्माश्च, बादराश्व, पर्याप्तकाश्च, अपर्याप्तकाश्च भणितव्याः, तथा च सर्वार्थसिद्धदेवपर्यन्तः पर्याप्तकविशेषणविशिष्टो द्वितीयो दण्डकः । तत्र एकैकस्मिन् काये मूक्ष्मबादरभेदात्-द्विविधाः पुद्गलाः वक्तव्याः । ते च प्रत्येकं पर्याप्तकापर्याप्तक भेदात् पुनर्द्विविधाः वक्तव्या इति भावः, तथैव दर्शिताश्च । 'एक्केक्का दुविहा' इत्यादिना । —बेइंदियपओगपरिणया णं पुच्छा, द्वीन्द्रियप्रयोगपरिणताः खलु पृच्छा ? तथा च द्वीन्द्रियप्रयोगपरिणताः, कतिविधाः प्रज्ञप्ताः ? भगवानाह-'गोयमा ! दुविहा पण्णत्ता' हे गौतम ! द्वीन्द्रियप्रयोगपरिणताः द्विविधाः प्रज्ञप्ताः 'तं जहा' तयथा 'पज्ज. तगबेइंदियपओगपरिणया य, अपजत्तग जाव परिणया य' पर्याप्तकदीन्द्रियप्रयोगदो विशेषणोंसे विशिष्ट द्वितीय दण्डक हो जाता है । इसमें एक एक कायमें सूक्ष्म, बादरके भेदसे दो दो प्रकारके पुद्गल कहना चाहिये और ये दो दो प्रकारके पुदगल भी प्रत्येक पर्याप्तक अपर्याप्तकके भेदसे पुनः दोदो प्रकारके और कहना चाहिये यही बात 'एक्केक्का दुविहा पोग्गला' इस सूत्रद्वारा प्रकट कीगई है। 'बेइंदियपओगपरिणया णं पुच्छा' हे भदन्त ! दोइन्द्रियप्रयोगपरिणतपुद्गल कितने प्रकारके कहे गये हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा' हे गौतम ! 'दुविहा पण्णत्ता' दोइन्द्रियप्रयोगपरिणतपुद्गल दो प्रकारके कहे गये हैं 'तं जहा' जो इस प्रकार से हैं 'पजत्तगबेइंदियपओगपरिणयाय, अपजत्तग जाव परिणयाय' पर्याप्तक दोन्द्रियप्रयोगपरिणतपुद्गल, अपर्याप्तक अपज्जत्तगा या सूत्रांश द्वारा व्यरत छ. म शत साथ सिद्ध मनुत्तरी५પાતિકદેવ પર્યન્તનું પર્યાપ્તક અને અપર્ણાક વિશેષણોવાળું બીજું દંડક બની જાય છે. તેમાં એક એક કાર્યમાં સૂક્ષમ અને બાદરના ભેદથી બે, બે પ્રકાર કહેવા જાઈએ. અને તે બન્ને પ્રકારના પુલના (સૂક્ષ્મ અને બાદર પુલેના) પણ પર્યાપ્તક અને અપર્યાतन मेथी मे मे ४२ ४९ ४. ये ४ वात 'एक्केका दविहा पोग्गला' આ સૂત્રદ્વારા પ્રકટ કરવામાં આવી છે.
___गौतम स्वामीना प्रश्न-'वेइंदिय पओगपरिणया गं पुच्छा' हे महन्त ! हन्द्रिय प्रयापरित पुस ४ा ४२ना या छ ? उत्त२-'गोयमा !' हे गौतम । 'दविहा पण्णत्ता-तंजहा' हीन्द्रिय प्रयोगपरित सोना नाथे प्रभारी ने ५४२ sai -पज्जत्तग-बेइंदिय पओगपरिणया य, अपजत्तग वेइंदियपओगपरिणया य' (૧) પર્યાપ્તક દ્વીન્દ્રિય પ્રોગપરિણત પુદગલ અને (૨) અપર્યાપ્તક કીરિદ્રય પ્રયોગપરિત
श्री. भगवती सूत्र :
