________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ.१ मू. २ पुदगलभेदनिरूपणम अष्टविधाः वानव्यन्तराः पिशाचाः यावत्-गन्धर्वाः । ज्योतिषिकाः पञ्चविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा चन्द्रविमानज्योतिषिकाः यावत् ताराविमानज्योतिषिकदेव० । वैमानिका द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-कल्पोपपन्नक० कल्पातीतकवैमानिका० । कल्पोपपन्नका द्वादशविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-सौधर्मकल्पोपपन्नक० यावत् अच्युतकल्पोपपन्नकवैमानिकाः । कल्पातीतकवैमानिकाः खलु पृच्छा ? पुद्गल (एवं एएणं अभिलावेणं अट्टविहा वाणमंतरा पिसाया जाव गंधव्वा जोइसिया पंचविहा पण्णत्ता, तं जहा-चंद्विमाण जोइसिय जाव ताराविमाण जोइसियदेव०-वेमाणिया दुविहा पण्णत्ता, तं जहा-कप्पोववनगा. कप्पातीयग माणिय०) इसी तरहसे इस अभिलाप द्वारा आठ प्रकारके वानव्यन्तर पिशाच यावत् गंधर्व जानना चाहिये. ज्योतिषिक देव पांच प्रकार के कहे गये हैं-जो इस प्रकार के हैं। चन्द्र विमान ज्योतिषिकदेव, यावत् ताराविमान ज्योतिषिक देव-वैमानिक देव दो प्रकारके कहे गये हैं-जो इस प्रकार से हैं-कल्पोपपन्न वैमानिक देव एवं कल्पातीत वैमानिक देव (कप्पोववनगा दुवालसविहा पण्णत्ता, तं जहा-सोहम्मकप्पोवनगा० जाव अच्चुयकप्पोववनगवेमाणिया) कल्पोपनकवैमानिकदेव १२ प्रकार के कहे गये हैं-सौधर्मकल्पोपपनक वैमानिक देव, यावत् अच्युत कल्पोपपन्नक वैमानिक देव (कप्पातीय पुच्छा) हे भदन्त ! कल्पातीत वैमानिक देव कितने प्रकारके कहे गये સ્વનિતકુમાર પ્રયોગપરિણત પુગલ સુધીના દસ પ્રકાર અહીં ગ્રહણ કરવા. (एवं एएणं अभिलावेणं अट्ठविहा वाणमंतरा पिसाया जाव गंधया, जोइसिया पंचविहा पण्णत्ता, तंजहा-चंदविमाण जोइसिय जाव ताराविमाण जोइसिय देव०, वेमाणिया दुविहा पण्णत्ता, तंजहा-कप्पोववनगा. कप्पातीयग वेमाणिय.) એ જ રીતે આ અભિલાપ દ્વારા વાનવ્યન્તર દેવના નીચે પ્રમાણે આઠ પ્રકાર સમજવાપિશાચ પ્રયોગ પરિણતથી લઇને ગાંધર્વ પ્રયોગ પરિણત પર્યન્તના આઠ પ્રકાર સમજવા. તિષિક દેવના નીચે પ્રમાણે પાંચ પ્રકાર છે- ચન્દ્રવિમાન તિષિક દેવથી લઈને તારાવિમાન તિષિક દેવ પર્યન્તના પાંચ પ્રકાર સમજવા. વૈમાનિક દેના બે પ્રકાર નીચે પ્રમાણે સમજવા. (૧) કલ્પપપન્નક વૈમાનિક દેવે અને (૨)
पातीत वैमानि४ .. (कप्पोक्वन्नगा वालसविहा पण्णत्ता, तंजहा-सोहम्मकप्पाववनगा. जाव अच्चुयकप्पाववन्नग वेमाणिया) ४६पापन्न वमान वाना નીચે પ્રમાણે બાર પ્રકાર કહ્યા છે- સૌધર્મ કાપપન્નક વૈમાનિક દેવોથી લઈને અશ્રુત ४५पन्न । पय-तना मार प्र४। माडी अड ४२वा. (कप्पातीय पुच्छा)
श्री. भगवती सूत्र :
