________________
भगवतीम्रो शरीर-श्रीनेन्द्रिय-चक्षुर्घाण-जिहास्पर्श न्द्रियमिश्रपरिणताः प्रज्ञप्ताः । ते वर्णतः कालादिवर्ण परिणता अपि, गन्धतः-सुरभ्यादिगन्धपरिणता अपि, रसतस्तिक्तादिरसपरिणता अपि, स्पर्शतः कर्क शादिस्पर्शपरिणता अपि, संस्थानतः परिमण्डलादारभ्यागतसंस्थानपरिणता अपि भवन्ति । तथा च पयोगपरिणतपुद्गलभेदवदेव मिश्रपरिणतपुद्गला अपि पञ्चविंशत्यधिकषट्शतोत्तराष्टाशीति सहस्राणि (८८६२५) भवन्तीति ।।मू० ११॥
विस्त्रसापरिणतपुद्गलवक्तव्यता। मिश्रपरिणतपुद्गलभेदनिरूपणानन्तरम् विस्रसापरिणतपुद्गलाननिरूपयितुमाह-वीससापरिणयाणं भंते' इत्यादि । ___मूलम्-वीससा परिणया णं भंते! पोग्गला कइविहा पन्नत्ता? गोयमा ! पंचविहा पन्नत्ता-तंजहा-वन्नपरिणया, गंधपरिणया, रसपरिणया, फासपरिणया, संठाणपरिणया । जे वन्नपरिणया ते पंचविहा पन्नत्ता, तंजहा-कालवन्नपरिणया, जाव सुकिल्ल वन्नपरिणया । जे गंधपरिणया ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा-सुब्भिवासी कल्पातीत देवपंचेन्द्रियोंके वैक्रिय, तैजस, कार्मण शरीरके एवं श्रोत्रइन्द्रिय, चक्षु, घाण, जिह्वा, स्पर्शनइन्द्रिय इनके प्रयोगसे मिश्ररूपमे परिणत हुए पुद्गल वर्णकी अपेक्षासे कालादिवर्णरूपमें भी परिगत होते हैं, गन्धकी अपेक्षासे सुरभि आदिरूप में, रसकी अपेक्षासे तिक्तादि ग्मरूपमें, स्पर्श की अपेक्षासे कर्कश आदि स्पर्श रूपमें भी परिणत होते हैं संस्थानकी अपेक्षासे परिमंडल संस्थान, वृत्तसंस्थान यस्रसंस्थान, चतुरस्रसंस्थान, आयतसंस्थानरूपमें भी परिणत होते हैं। तथाच प्रयोगपरिणत पुद्गलोंकी तरहसे ही मिश्रपरिणत पुद्गल भी ८८६२५ होते है ॥सू. ११॥ સર્વાર્થસિદ્ધ અનુત્તરૌપપાતિક દેવપંચેન્દ્રિોના વૈકિય, રજસ અને કાશ્મણ શરીર અને શ્રોત્ર, ચક્ષુ, વ્રણ, જિહવા અને સ્પર્શ એ પાંચ ઈનિના પ્રયોગથી મિશ્રરૂપે પરિણત થયેલાં પુદગલે વર્ણની અપેક્ષાએ કાળા આદિ વર્ણરૂપે પણ પરિણમે છે, ગંધની અપેક્ષાએ સુરભિ આદિ ગંધરૂપે, રસની અપેક્ષાએ તિકતાદિ રસરૂપે, સ્પશની અપેક્ષાએ કર્કશ આદિ સ્પર્શરૂપે અને સંસ્થાનની અપેક્ષાએ પરિમંડલ સંસ્થાન, ગળ સંસ્થાન, ત્રિકોણ સંસ્થાન, ચાખૂણ સંસ્થાન અને આયત સંસ્થાનરૂપે પણ પરિણમે છે. પ્રોગપરિણત પુદગલની જેમ મિશ્રપરિણત પુદગલોના પણ ૮૮૬૨૩ ભેદ કહ્યા છે. તે સૂ ૧૧ |
श्री. भगवती सूत्र:
