________________
ममयचन्द्रिका टोका श. ७ उ. १० सू. २ कालोदायिप्रबोधनिरूपणम्
८०९
वयासी' ततः खलु स कालोदायी श्रमणं भगवन्तं महात्रीरम् एवम् अवादीत्'एयं सिणं भंते ! धम्मत्थिकार्यसि, अधम्मत्थिकार्यसि, आगासत्थिकार्य सि, raantire अजीव काय सि' हे भदन्त ! एतस्मिन् खलु धर्मास्तिकाये, अधर्मास्तिकाये. आकाशास्तिकाये, अरूपिकाये अजीबकाये 'चक्किया केई आसइत्तए वा, सइत्तए वा, चिट्ठित्तए वा, निसीइत्तए वा, तुयट्टित्तए वा ?' शक्नुयुः समर्थाः भवेयुः किं केचित् पुरुषाः आसितुम् = सामान्यत उपवेष्टुं वा शयितुं वा, स्थातुं वा, निषत्तुं वा, = विशेषत उपवेष्टुम् त्वग्वर्तयितु = पार्श्वपरिवर्तनं कर्तुं वा ? | भगवान -' इसम कालोदाई !" हे कालोदायिन् नायमर्थः समर्थः, धर्मास्तिकायादित्रयाणामरूपितया अजीवतया च तत्र उपवेशनादिकं कर्तुं न
कालोदायी ने श्रमण भगवान महावीर से ऐसा कहा - 'एयंसि णं भंते ! धम्मत्थिकार्यसि. अधम्मत्थिकाय सि, आगासत्धिकाय सि, अरूविकास अजीवकार्यसि चक्किया केईआसइत्तए वा, सहत्तए वा, चिट्ठित्तए वा, निसीहत्तए वा, तुयद्वित्तए था' हे भदन्त ! क्या कोई पुरुष ऐसे हैं जो इन धर्मास्तिकाय, अधर्मास्तिकाय, आकाशास्तिकायरूप अरूपिकाय में तथा अजीवकायरूप इन धर्मास्तिकायादिकों में और पुद्गलास्तिकाय में बैठने के लिये, सोने के लिये, ठहरने के लिये, नीचे बैठने के लिये, तथा करवट बदलने के लिये समर्थ हों ? इसके उत्तर में प्रभु उनसे कहते हैं 'णो इणट्टे समट्ठे कालोदाई' हे कालोदायिन् ! यह अर्थ समर्थ नहीं है । क्योंकि धर्मास्तिकायादिक तीन अस्तिकाय अरूपी होने के कारण तथा अजीव होने के कारण उनमें कोई भी प्राणी उपवेशन आदि करने के लिये समर्थ
'एयंसि ण भंते! धम्मत्थिकार्यसि, अधम्मत्थिकार्य सि, आगासत्थिकाय सि अरूविकास अजीवायंसि चकिया केई आसइत्तए वा, सइत्तए वा, चिट्ठित्तए वा, निसीइत्तए वा, तुयट्टित्तए वा' हे लहन्त ! शुं । पुरुषो गोवा होय छे है જે આ ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય અને આકાશાસ્તિકાયરૂપ અરૂપીકાયમાં તથા અજીવકાયરૂપ તે ધર્માસ્તિકાય આાિમાં અને પુદ્ગલાસ્તિકાયમાં બેસવાને માટે, સુવાને માટે, રહેવાને માટે, નીચે બેસવાને માટે, ઉઠવાને માટે તથા પડખું બદલવાને માટે સમર્થ હાય છે?
असोहायीना या अननो उत्तर आता भगवान महावीर हे छे- ' णो इणट्ठे समट्ठे, कालोदाई !' असे हाथी ! मेनुं संभवी शतु नथी । धर्मास्तिमाय આદિ ત્રણ અતિકાયરૂપી હાવાને કારણે તથા અજીવ હાવાને કારણે તેમાં કેઇપણ જીવ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : પ