________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.७ उ.४ सू.१ संसारिजीवस्वरूपनिरूपणम् ४८९ जीगः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-पृथिवीकायिकाः, एवं यथा जीवाभिगमे यावत् सम्यक्त्वक्रियां वा, मिथ्यात्वक्रियां वा ॥ ____ जीवाः, षड्विधाः १, पृथिवी २, जीवानां स्थितिः ३, भवस्थितिः ४, कायः ५, निर्लेपना ६, अनगारः ७, । क्रिया सम्यक्त्व-मिथ्यात्वा ८, तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥सू० १॥
सप्तमशतस्य चतुर्थ उद्देशः समाप्तः ॥७-४॥ (गोयमा) हे गौतम ! (छन्विहा संसारसमावन्नगा जीवा पन्नत्ता) संसारदशापन्न-संसारी जीव-छह प्रकारके कहे गये हैं। (तंजहा) वे इस प्रकार से हैं-(पुढविकाइया, एवं जहा जीवाभिगमे जाव समत्तकिरियं वा, मिच्छत्तकिरियं वा) पृथिवीकायिक आदि इस तरहसे जैमा जीवाभिगमसूत्र में कहा है उसी प्रकारसे सम्यक्त्वक्रिया और मिथ्यात्वक्रियातक यहां जानना चाहिये । (जीवा छव्विहा पुढवीइत्यादि,) जीवों के छ प्रकार १, पृथिवी के छ प्रकार २, पृथिवी के भेदोंकी स्थिति ३, भवस्थिति ४, सामान्यकाय स्थिति ५, निलेपना ६, अनगार संबंधी वक्तव्यता ७ सम्यक्त्वक्रिया और मिथ्यात्वक्रिया । ( सेवं भंते ! सेवं भंते ! त्ति) हे भदन्त । जैसा आपने कहा है वह सब सत्य है ऐसा कह कर गौतम अपने स्थान पर विराजमान हो गये। (गोयमा !) 3 गौतम ! (छबिहा संसारसमावन्नगा जीवा पण्णता) संसार४ापन्न - (स'सारी) 9पना ७ प्रा२ ४ा छ, (तंजहा) रे | 24। प्रभारी छ - (पुढविकाइया, एवं जहा जीवाभिगमे जाव समतकिरियं वा, मिच्छत्तकिरियं वा) પૃથ્વીકાયથી લઈને ત્રસકાય પર્યનતના છ પ્રકારના સંસારી કહ્યા છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને જીવાભિગમ સૂત્રમાં જે પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે તે અહીં ગ્રહણ કરવું. “સમ્યક ક્રિયા અને મિથ્યાત્વ કિયા' સુધીનું સમસ્ત કથન અહીં ગ્રહણ કરવું. (जीवा छविहा पुढवी-इत्यादि) (१) वोना छ ४२, (२) पृथ्वीजयना छ १२, (3) पृथ्वीना बहानी स्थिति, (४) स्थिति, (५) सामान्य स्थिति, (६) निayat (૭) અણુગારની યકતવ્યતા, (૮) સમ્યકત્વ ક્રિયા અને મિથ્યાત્વ ક્રિયા વગેરેનું તેમાં नि३५ ४ छ. (सेवं भंते ! सेवं भंते ! ति) महन्त ! भाये रे युं ते સત્ય છે. હે ભદન્ત ! આપની વાત બિલકુલ સત્ય છે” એમ કહીને ગૌતમ સ્વામી પિતાને સ્થાને બેસી ગયા.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫
