________________
-
-
४४०
भगवतीस्त्रे वरणकन्दा ,खेलूटम्, आर्द्रकम् , भद्रमुस्ता, पिण्डा, हरिद्रा, लोहिणी, स्तिमा, थिरुका, मुद्गपर्णी, अश्वकर्णी, शिखण्डी, मुसुंडी, ये चाप्यन्ये तथामकाराः सर्वे ते अनन्तजीवाः विविधसत्त्वाः ? हन्त गौतम ! आलुकम् मूलकम् यावत्-अनन्त जीवा विविधसञ्चाः ॥ ३॥
टीका-'अह भंते ! आलुए'-इत्यादयोऽनन्तकायवनस्पतिभेदा लोकतोऽवसेयाः। एतत्सूत्रोक्ता अन्येऽपि च तथामकारा वनस्पतिविशेषास्ते सर्वे 'अणंतजीवा' सिस्सिरिलि, किट्टियाछिरिया, छीरविरालिया, कण्हकंदे, वनकंदे, सूरणकंदे, खेलूडे, अइए, भद्दमुत्था, पिंडहलिद्दा, लोहीणी, हूथीह, थिरुगा, मुग्गपनी, कस्सकनी, सीहंढी, मुसंढी जे यावन्ने तहप्पगारा सब्वे ते अणंतजीवा विविहसत्सा) हे भदन्त ! आलु, मूला शृवेर अदरख, हिरिलि सिरिलि, सिस्सिरिलि, किटिका, क्षीरिका, क्षीरविदारिका, वनकन्द, सूरणकन्द, खेलुट, आर्द्रभद्रमोथा, पिंडहरिद्रा, रोहिणी, हुथीहू, थिरुका, मुद्गपर्णी, अश्वकर्णी, शिखण्डी, मुसंढी, ये सब वनस्पतियाँ, तथा इसी प्रकारकी और भी जो वनस्पतियां हैं वे सब क्या अनन्त जीवोंवाली और भिन्न प्रकारके जीवोंवाली हैं ? (हंता, गोयमा ! आलुए मूलए जाव अणंतजीवा विविहसत्ता) हां, गौतम ! आलू, मूला यावत् वनस्पतियां, अनंतजीवोंवाली और भिन्न२ प्रकारके जीवोंवाली हैं। सिस्सिरिलि, किट्टिया, छिरिया, छीरविराविया, कण्हकंदे, वज्जकंदे, सूरणकंदे, खेलूडे, अदए, भदमुत्था, पिंडहलिहा, लोहीणी, हूथीहू, थिरुगा, मुग्गपन्नी, कस्सकन्नी, सीहंढी, मुसुढी, जे यावन्ने तहप्पगारा सव्वे ते अणंतजीवा विविहसत्ता) उत! Merel, भूत, माई, लिसिस ( विशेष) सिरिस ( विशेष) सिरिससिसि ( वि.५) ! (नरपति विशेष) क्षी२॥, क्षीरविहा२ि४), A . सू२४-६, मेदुट माद्र भाया, 4 रिद्री, डि, हुयी, થિકા, મુદ્રવર્ણ, અધકણું, શિખંડી, મુસંઢી એ બધી વનસ્પતિ તથા એજ પ્રકારની બીજી પણ જે વનસ્પતિ હોય છે, તે શું અનંત જીવો વાળી भने मिन्न लिन २ना वाजी साय छे ? ( इंता, गोयमा ! आलुए, मूलए जाव अणंतजीवा विविहसत्ता ) , गौतम! मटाटा, भू मा वनस्पतियो અનંત છ વાળી અને જુદા જુદા પ્રકારના વાળી હોય છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫