________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.६ उ.९ मू.२ महर्दिकदेन विकुर्वणास्वरूपनिरूपणम् १६९ समडे हे गौतम ! नायमर्यः समर्थः जीवः महद्धांदिसम्पन्नोऽपि बाह्यान् पुद्गलान् अपर्यादाय एकवणेकरूपविशिष्टं स्वशरीरादिकं विकुक्तुिं न समर्थः। गौतमः पृच्छति-- 'देवे णं भंते ! बाहिरए पोग्गले परियाइत्ता पभू?' हे भदन्त ! देवः खलु बाह्यान् पुद्गलान् पर्यादाय एकवर्णेकरूपविशिष्ट स्वशरीरादिकं विकुर्वितुं । म् प्रभुः समर्थः ! भगवानाह--'हंता, पभू?' हे गौतम ! हत्त सत्यम् देवः लु बाह्यान् पुद्गलान् पर्यादायैव एकवर्गकरूपविशिष्ट स्वशरीरादिक विकुर्वति । गौतमः पुनः पृच्छति--'से णं भंते ! किं है। इस प्रश्नके उत्तरमें प्रभु गौतमसे कहते हैं कि 'गोयमा णो इण? समहे' हे गौतम ! महद्धर्धादि से युक्त भी देव बाह्यपुद्गलों को ग्रहण किये विना एक वर्णवाले एक रूपवाले अपने शरीर आदिकी विकुर्वणा द्वारा नीष्पत्ति करनेके लिये समर्थ नहीं हो सकता है । ____अब गौतम पुनःप्रभुसे पूछते हैं कि 'देवेणं भंते ! बाहिरए पोग्गलेपरियाइत्ता! पभू' हे भदन्त ! पूर्वोक्तविशेषणवाला देव बाह्यपुद्गलों को ग्रहण करके क्या एक वर्णवाले एवं एक प्रकारके आकारवाले अपना शरीर वगैरह की विकुर्वणा द्वारा निष्पत्ति कर सकता है ? इसके उत्तरमें प्रभु गौतमसे कहते हैं कि 'हंता पभू' हां गौतम ! वह देव ऐसा कर सकता है । अर्थात् वाह्यपुद्गलोंको ग्रहण करके ही वह महर्यादि संपन्नदेव एकवर्णवाले तथा एकरूपवाले अपने शरीरकी विकुर्वणा द्वारा निष्पत्ति कर सकता है तात्पर्य कहनेका (सूत्रमा 'जाव' पथा पढाने अ५ ४२१मा मायां छे तमना अर्थ ५५ સાથેજ આપી દીધું છે.
गौतम स्वामीना प्रश्न उत्तर मापता महावीर प्रभु ४३ ४-'गोयमा! णो णटे समटे, गौतम ! ५४य नथी. महाद्धि माहिथी युत डायमेवा દેવ પણ બાહ્ય પુદગલેને ગ્રહણ કર્યા વિના એક વર્ણવાળા અને એક રૂપવાળા પિતાના શરીર આદિની વિમુર્વણ દ્વારા નિષ્પત્તિ (રચના) કરવાને સમર્થ હેઈ શકતું નથી. वे गौतम स्वामी प्रभुने पूछे छे ३ ' देवेणं भंते ! बाहिरए पोग्गले परियाइत्ता पम?" महन्त ! पूजित विशेषणेवाण व शुमा हाताने अड परीने એક વર્ણવાળા અને એક પ્રકારના આકારવાળા પિતાના શરીર વગેરેની વિમુર્વણા ६२२निपत्ति 3री छ ? उत्तर- (ता. पमा , गौतम ! तव मे श શકે છે. એટલે કે મહા ઋદ્ધિ આદિથી યુકત દેવ બોહા પુદ્ગલેને ગ્રહણ કરીને જ એક વર્ણવાળા તથા એક રૂપવાળા પિતાના શરીરની વિદુર્વણ દ્વારા નિષ્પત્તિ કરી શકે છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫
