________________
प्रमैयचन्द्रिका टी० श० ६ 80 ४ सू०१ जीवस्य सप्रदेशाप्रदेशनिरूपणम् ९७९ तियभंगो' नोसंज्ञि-नोअसंज्ञि-जीव-मनुज-सिद्धेषु त्रयो भङ्गाः, 'नोसंज्ञिनोअसंज्ञि-' इतिविशेषणविशिष्टयोरेकत्वबहुत्वविषयकदण्डकयोर्मध्ये बहुत्वविषयकदण्ड के जीव-मनुज-सिद्धपदेषु पूर्वोक्तरूपं भङ्गत्रिकं भवति । ' सर्वे मपदेशाः १ ''बहवः सप्रदेशाश्व एकः अप्रदेशश्च २ ' ' बहवः समदेशाश्च बहवः अपदेशाश्च३' इति भङ्गत्रयम् तेषु बहूनाम् अवस्थितानां लाभात् , उत्पद्यमानानां च एकादीनां संभवात् । एतयोश्च नोसंज्ञि-नोअसंज्ञिविषयकयोरेकत्वबहुत्वदण्डकयोः जीव-मनुज-सिद्धपदान्येव भवन्ति न नैरयिकादिपदानि, तेषां नो संज्ञि-नो असंज्ञित्वविशेषणस्यासंभवात् । सलेसा जहा-ओहिया' सलेश्याः लेश्यावन्तो जीवाः यथा औधिकाः सामान्यजीवाः पूर्व सपदेशत्वादिना प्रतिपादितास्तथा यहां गृहीत नहीं हैं। क्यों कि इनमें असंज्ञित्व का अभाव है। (णोसन्नि, णो असन्नि जीव मणुयसिद्धेहिं तियभंगो) नो संज्ञो नो असंज्ञी इन विशेषणों से विशिष्ट एकत्व बहुत्वविषयक दो दण्डकों में-से बहुत्व विषयक द्वितीयदण्डक में जीवपद, मनुष्यपद और सिद्ध में पूर्वोक्त रूप से ये तीन भंग होते हैं-" सर्वे सप्रदेशाः १, बहवः सप्रदेशाच, एक: अप्रदेशश्च २ बहवः सप्रदेशाश्च, बहवः अप्रदेशाश्व ।” कारण यहां पर पूर्वोत्पन्न अनेक रहते हैं और उत्पद्यमान कोइ एकादि रहता है। इन दो नो संज्ञी नो असंज्ञी विषय एकत्व बहुत्व दण्डकों में जीव, मनुष्य और सिद्धपद ही होते हैं, नैरयिक आदि पद नहीं । क्यों कि इनमें नो संज्ञि-नो असंज्ञी विशेषण संभवता नहीं है । (सलेसा जहा ओहिया) लेश्यावाले जीवों के कथन, पहिले जैसे सामान्य जीव सप्रदेशत्व आदि द्वारा प्रतिपादित किये गये हैं, वैसा ही जानना चाहियेमला डाय . (णो सन्नी, णो असन्नी जीव मणुयसिद्धेहि तियभगो)
સંજ્ઞી, ને અસંજ્ઞી એ વિશેષણોવાળ એકત્વ બહત્વ વિષયક બે દંડક માંના બહુ વિષયક બીજા દંડકમાં જીવ પદ, મનુષ્ય પદ અને સિદ્ધમાં પૂર્વોક્ત ત્રણ ભંગ થાય છે–
(१) सर्वे सप्रदेशाः (२) बहवः सप्रदेशाश्च एकः अप्रदेशश्च, (३) बहवः सप्रदेशाश्च, बहवः अप्रदेशाश्व ) ४१२५ मा पूर्वत्पिन्न अने, २७ छ भने ઉત્પદ્યમાન કેઈ એકાદિ રહે છે. ને સંજ્ઞી, ને અસંજ્ઞી વિષયક એકત્વ અને બહુત્વ દર્શન બે દંડકમાં જીવ, મનુષ્ય અને સિદ્ધ એ ત્રણ પદે જ હોય છે, નારક આદિ પદ હેતાં નથી, કારણ કે નારક આદિમાં ને સંજ્ઞી અને । असशी विशेष सलता नथी. “ सलेसा जहा ओहिया " अश्यापार જીના સપ્રદેશવ આદિનું કથન સામાન્ય જીના સપ્રદેશત્વ આદિના કથન
श्री. भगवती सूत्र:४
