________________
६२
भगवतीस्त्रे 'वासाणं ' वर्षाणाम् ' पढमे समये ' प्रथमः समयः ‘पडिवज्जइ ?' प्रतिपद्यते किम्? यस्मिन् समये जम्बूद्वीपस्य दक्षिणोचरभागे वर्षाकालस्यारम्भो भवति तस्मिन् समये मन्दराचलस्त्र पूर्वपश्चिमभागे वर्षाकालस्यारम्लो भाति किम् ? इति प्रश्नः।
भगवानाह-'हंता, गोयमा !' हे गौतम ! हन्त, सत्यम्-'जया णं' यदा खलु 'जंबुद्दीवे दीवे ' जम्बूद्वीपे द्वीपे 'दाहिणडे' दक्षिणार्धे 'वासाणं' बर्षाणाम् ' पढमे समए ' प्रथमः समयः 'पडिवज्जइ' प्रतिपद्यते ' तह चेव जाव-पडिवज्जइ' तथा चैव त्वदुक्तरीत्या यावत्-प्रतिपद्यते यावत्करणात् तदा खलु उत्तरार्धेऽपि वर्षाणां प्रथमः समयः प्रतिपद्यते, यदा खलु उत्तरार्धेऽपि वर्षाणां प्रथमः समयः प्रतिपद्यते तदा जम्बूद्वीपे द्वीपे मन्दरस्य पर्वतस्य पौरस्त्य-पश्चिमे अनन्तरपुरस्कृतवर्ती समय उस समय में (वासाणं) वर्षा का (पढमे समए) प्रथम समय (पडिवज्जइ ) होता है क्या ? अर्थात् जिस समय में जंबूद्वीप के दक्षिण उत्तरभाग में वर्षाकाल का आरंभ होता है, उस समय में मन्दराचल के पूर्वपश्चिमभाग में वर्षाकाल का आरंभ होता है क्या ? इस प्रश्न का उत्तर देते हुए प्रभु गौतम से कहते हैं कि- (हंता गोयमा) हाँ, गौतम ऐसा ही होता है ( जया णं) जब ( जंबुद्दीवे दीवे ) जंबूद्वीप नाम के द्वीप में (दाहिणड्डे ) दक्षिणार्धमें ( वासा णं) वर्षाकाल का (पढमे स. मए ) प्रथम समय (पडिवज्जइ ) होता है (तह चेव जाव पडिवज्जइ) उसी तरह से तुम्हारी कही हुई रीति के अनुसार यावत् होता है । यहां ( यावत् ) पद से (तदा खलु उत्तरार्धेऽपि वर्षाणां प्रथमः समयः प्रति. पद्यते, यदा खलु उत्तरार्धेऽपि वर्षाणां प्रथमः समयः प्रतिपद्यते, तदा जंबूद्वीपे छोपे मन्दरस्य पर्वतस्य पौरस्त्यपश्चिमे अनन्तरपुरस्कृत समये वर्षाऋतुना (पढमे समए पडिव्यज्जइ ?) प्रथम समय डाय छ १ मेटल्यारे જંબુદ્વીપના દક્ષિણ અને ઉત્તર ભાગમાં વર્ષાઋતુને પ્રારંભ થાય છે, એજ સમયે શું મંદરાચલના પૂર્વ અને પશ્ચિમ ભાગમાં પણ વર્ષાઋતુને આરંભ થાય છે?
महावीर प्रभु ८१५ मापे छ-(हता, गोयमा !) ७, गौतम ! से र सने छ-( जयाणं) न्यारे (जबुद्दीवे दीवे) दीप नामना द्वीपभां ( दाहिणढे) क्षिामा (वाखाणं) वर्षातुने। (पढमे समए पडिषज्जइ) प्रथम समय डाय छ, ( तहचेव जाव पडिवज्जइ ) त्यारे उत्तराधमा ५५ वर्षा ઋતુને પ્રથમ સમય હોય છે અને જયારે જ બૂદ્વીપના ઉત્તરાર્ધમાં વર્ષાકાલને પ્રારંભ થાય છે, ત્યારે જ બૂઢીપના મંદર પર્વતના પૂર્વ અને પશ્ચિમ ભાગમાં ५० वर्षांनी प्रारम थाय छे. 'जाव' ५४थी सङ शयदा सूत्रपाठने। मथ પણ અહીં આપી દીધું છે. (અનન્તર પુરસ્કૃત સમય) એટલે કે બિલકુલ
श्री.भगवती सूत्र:४
