________________
भगवतीसूत्रे विहर्तुम् । यथासुखं देगनुप्रियाः ! मा प्रतिबन्धं कुरुत । ततस्ते पाश्चापत्यीयाः स्थविराः भगवन्तो यावत्-चरमैः-उच्छ्वास-निःश्वासैः सिद्धाः, यावत्-सर्वदुःख पहीणाः, अस्त्येककाः देवलोकेषु उत्पन्नाः ॥ सू० ४ ॥
टीका - 'तेणं कालेणं, तेणं समएणं पासावचिज्जा थेरा भगवंतो' तस्मिन् काले तस्मिन् समये खलु पार्थाऽपत्यीयाः पार्श्वनाथसन्तानिकाः पार्श्वनाथशिष्यशिष्याः इत्यर्थः, स्थविराः भगवन्तः । जेणेव समणे भगवं महावीरे तेणेव उवागच्छंति ' यत्रैव यस्मिन्नेव प्रदेशे श्रमणो भगवान महामा पडिबंधं करेह ) हे देवानुप्रिय ! तुम्हें जिस प्रकार से सुख हो वैसा करो पर विलम्ब मतकरो। (तएणं ते पासावच्चिज्जा थेरा भगवंतो जाव चरमेंहिं उस्सासनिस्सासेहिं सिद्धा जाव सव्वदुक्खप्पहिणा-अत्थेगइया देवलोएसु उववन्ना) इस के बाद वे पार्थापत्यी स्थविर भगवन्त यावत् समस्त दुःखों से रहित हो गये और कितनेक स्थविर भगवंत देवलोकों में उत्पन्न हुए।
टीकार्थ-कालद्रव्य का अधिकार होने से रात्रिदिवस रूप कालविक्षेप का निरूपण सूत्रकारने इस सूत्र द्वारा किया है-इसमें वे यह प्रकट कर रहे हैं कि (तेणं कालेणं तेणं समएणं ) उस काल और उस ममय में (पासावच्चिज्जा थेरा भगवंता) पार्श्वनाथ भगवान के शि. प्य स्थविर भगवंत (जेणेव समणे भगवं महावीरे) जहां श्रमण भग प्रत३५ ५मान धारण ४२१भाये छीये. ( अहासुई देवाणुप्पिया ! मा पडिबंध करेह) वानुप्रियो ! मापन २ रीते सुभ प तम ४. पण मावा आभमा Get रवाने से नही. (तएणं ते पासावच्चिज्जा थेरा भगवंता जाव चरमेहि उत्सासनिस्सासेहि सिद्धा जाव सव्वदुक्खप्पहोणा-अत्थे गइया देवलोएसु उववन्ना ) त्या२६ ते पानायना शिष्य स्थविर मात પંચમહાવ્રત રૂપ ધર્મને ધારણ કરીને સંલેખના આદિ દ્વારા કર્મોને ક્ષય કરીને સમસ્ત દુઃખોથી રહિત બની ગયા એટલે કે કેટલાક સિદ્ધપદને પામ્યા. અને તેમાંથી કેટલાક સ્થવિર ભગવંતે દેવલેકમાં ગયા.
ટકાઈ–કાળ દ્રવ્યને અધિકાર ચાલી રહ્યો હોવાથી રાત્રિદિવસ રૂ૫ કાળ વિશેષનું સૂત્રકારે આ સૂત્ર દ્વારા નિરૂપણ કર્યું છે. પાર્શ્વનાથના શિષ્ય
સ્થવિર ભગવંતે અને ભગવાન મહાવીરના સંવાદ દ્વારા આ સૂત્રમાં તેનું नि३५४४ ४२वामा मास्युं छे. ( तेणं कालेणं तेणं समएणं) ते णे भने ते समये (पासावच्चिज्जा थेरा भगवता ) पाना मापानना शिध्याना शिष्य स्थविर गवत " जेणेव समणे भगवौं महावीरे" या श्रम भगवान भी
श्री. भगवती सूत्र:४
