________________
मेद्रिका टी० श० ५ ० ८ ० २ जीधादिबुद्धिहान्यादिनिरूपणम् ६४१ एकं समयम्, उत्कर्षेण चतुर्विंशतिः मुहूर्ताः । एवं सप्तसु अपि पृथिवीषु वर्धन्ते, डीयन्ते - भणितव्याः, नवरम् - अवस्थितेषु इदं नानात्वम् तद्यथा - रत्नप्रभायाम् पृथिव्याम् अष्टचत्वारिंशद् मुहूर्ताः शर्करामभायाम् चतुर्दश रात्रिंदिवानि, वालुका प्रभायां मासम् पङ्कमभायां द्वौ मासौ, धूमप्रभायां चतुरो मासान, तमायाम् अष्ट मासान्, तमस्तमायांद्वादश मासान् । असुरकुमारा अपि वर्धन्ते, हीयन्ते यथा नैरयिका अवस्थिताः जघन्येन एकं समयम् उत्कर्षेण अष्टचप्वारिंशद् मुहूर्तान् ।
"
एगं समयं उक्को सेणं चउवीसं मुहुत्ता ) नारक कम से कम एक समय तक और उत्कृष्ट से चौबीस मुहूर्ततक अवस्थित रहते हैं ( एवं सन्तसुवि पुढवी बति हायंति, भाणिव्वा णवरं अवट्टिएस इमं णाणसं ) इसी तरह से सातों ही पृथिवियों में नारक जीव बढते हैं, घटते हैं ऐसा कहना चाहिये । विशेषता अवस्थितों में इस प्रकार से है - ( तं जहा रयणप्पभाए पुढवीए अडयालीस मुहुत्ता, सक्करप्पभाए चउदसराईदियाणं वालुयप्पभाए मासं पंकप्पभाए दो मासा, धूमप्पभाए चत्तारि - मासा, तमाए अटुमासा तमतमाए बारसमासा) जैसे कि - रत्न प्रभा पृथिवी में ४८ मुहूर्त का, शर्करापृथिवी में १४ रातदिन का, वालुकाप्रभा में १ मास का, पंकप्रभा में दो मास का, धूमप्रभामें चारमास का, तमप्रभा में आठमास और तमतमाप्रभा में १२ बारह मास का अव स्थानकाल है (असुरकुमारावि वहू॑ति, हायंति, जहा नेरइया । अवट्ठिया
( गायमा ! ) हे गौतम! ( जहणेण एग समय' उक्कोसेण चउवीसं मुहुदा ) નારક! એછામાં ઓછા એક સમય સુધી અને વધારેમાં વધારે ચાવીસ મુહૂત सुधी व्यवस्थित रहे छे. ( एवं सत्तसु वि पुढवीसु वड्ढति हायति, भाणियव्वा वरं अवट्टिएस इम णाणतं ) मा रीते साते नरभां नार। वधे छे, घटे છે એવું કહેવું જોઇએ. પશુ અવસ્થાન કાળમાં આ પ્રમાણે વિશિષ્ટતા છે. ( तं जहा - रयणःपभाए अडयालीसं मुहुत्ता, सकरप्पभाए चउदसराई दियाणं, व. लुयarre मासं, पंपभाए दो मासा, धूमप्पभाए चत्तारि मासा, तमाए अट्ठ मासा, तमतमाए बारामासा ) भेभडे रत्नअला पृथ्वीमा ४८ मुहूर्त ना, शरा पृथ्वीमां ૧૪ રાત્રિ દિનને, વાલુકા પ્રભામાં ૧ માસનેા, ધૂમપ્રભામાં ૪ માસના, તમપ્રભામાં ૮ માસને અને તમનમાપ્રભામાં ૧૨ માસના અવસ્થાન કાળ છે. ( असुरकुमारा वि वदति, हायति, जहा नेरइया ) भेवी रीते नारनी वृद्धि અને હાસના વિષયમાં કહેવામાં આવ્યું છે એજ પ્રમાણે અસુર કુમારાની वृद्धि भने हास विषे या समन्वु. ( अवट्ठिया जहणणेणं एक्कं समयं उक्को -
भ ८१
श्री भगवती सूत्र : ४