________________
प्रमेयचन्द्रिका टी००५ उ०७ सू०५ परमाणुपुद्गलादीनां निरूपणम् ५५५ भगवानाइ-'गोयमा ! जहण्णेणं एगं समयं, उक्कोसेणं असंखेज्नं कालं ' हे गौतम ! एक प्रदेशावगाढस्य सैजस्य सकम्पस्य पुद्गलरय अन्तरकालः जघन्येन एक समयम् , उत्कर्षेण असंख्येयं कालम् । ' एवं जाव-असंखेज्जपएसोगादे' एवं तथैव यावत्-असंख्येयप्रदेशावगाढो वेदितव्यः । यावत्करणात-द्विपदेशावगाढस्कन्धपुद्गलादारभ्य संख्यातप्रदेशावगाढस्कन्धपुद्गलपर्यन्तं संग्राह्यम् । गौतमः पृच्छति-' एगपएसोगाढस्स णं भंते ! पोग्गलस्स निरेयस्स अंतरं कालो केवच्चिरं होइ ? ' हे भदन्त ! एकप्रदेशावगाढस्प खलु निरेजस्य निष्पकम्पस्य पुद्गलस्य अन्तरम्-कालतः कियच्चिरं भवति ? भगवानाह-'गोयमा ! जहण्णेणं छोडने के बाद पुनः उसी पूर्व अवस्था में आने का विरहकाल उसका कितना है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं (गोयमा ) हे गौतम ! (जहण्णेर्ण एगं समयं उक्कोसेणं असंखेज्जं कालं ) हे गौतम ! एक प्रदेशावगाढ सकंप पुद्गल का अन्तर काल जघन्य से एक समय का है
और उत्कृष्ट से असंख्यात काल का है । ( एवं जाव असंखेज्जपएसोगाढे) इसी तरह से द्विप्रदेशावगाढ स्कन्ध पुद्गल से लेकर संख्यात प्रदेशावगाढ स्कन्ध पुद्गल का एवं असंख्यातप्रदेशावगाढ स्कन्ध पुक्ल का अन्तर काल भी जानना चाहिये । अब गौतम स्वामी प्रभु से यह पूछते हैं कि (एगपएसोगाढस्स णं भंते ! पोग्गलस्स निरेयस्स अंतरं कालओ केवच्चिरं होइ ) हे भदन्त ! जो पुद्गल स्कन्ध आकाश के एक प्रदेश को अवगाहित कर ठहरा हुआ है और वह वहां निष्कप अव. અવસ્થાને ત્યાગ કરીને સકંપ અવસ્થા ધારણ કરે, તે સકંપ અવરથાને ત્યાગ કરી ફરીથી સકંપ અવસ્થામાં આવતા તેને કેટલે કાળ લાગે છે?
उत्तर-“गोयमा !" 3 गौतम! " जहण्णेण एग समय, उकोसेण असंखेज काल" मे प्रशनी मानावा ४५ पुरसन विरा ઓછામાં ઓછા એક સમયને અને વધારેમાં વધારે અસંખ્યાતકાળને હોય छ. " एव जाव अस खेज्जपएसोगाढे" में प्रशानी माडनावामा ४५ સ્કન્ધ પુલથી લઈને અસંખ્યાત પ્રદેશની અવગાહનાવાળા સકંપ પુદગલ સ્કોના વિરદ્ધાળ વિષે પણ એ જ પ્રમાણે સમજવું. તેમને વિરહકાળ પણ જઘન્ય એક સમયને અને ઉત્કૃષ્ટ અસંખ્યાતકાળને સમજે.
प्रश्न-" एगपएसोगाढस्स ण भंते ! पोग्गलस्स निरेयस्स अंतर कालओ केवञ्चिर होइ ?” 3 महन्त ! माना मे प्रशनी साडना चीन રહેલા નિપ પુદ્ગલને અંતરકાળ ( વિરહકાળ) કેટલો હોય છે? એટલે નિષ્કપ અવસ્થાને ત્યાગ કર્યા પછી ફરીથી નિષ્કપ અવસ્થામાં આવતા તેને
श्री. भगवती सूत्र:४