________________
३८६
भगवतीसो माण्डौं च तस्य ग्राहकस्य अनुपनीतं स्यात् , नोपलब्धम् क्रयिकाय न समर्पितम् स्यात् अपितु विक्रेतुरेव गृहे भाण्डौं वर्तेत, तस्यामवस्थायाम् ' गाहावइस्सणं भंते ! ताओ भंडाओ कि आरंभिया किरिया कज्जइ, जाव-मिच्छादसणवत्तिया किरिया कज्जइ, ' हे भदन्त ! गाथापतेः खलु तस्माद् भाण्डात् किम् आरम्भिकी क्रिया क्रियते भवति, यावत्-पारिग्रहिकी, मायाप्रत्ययिकी, अप्रत्याख्यानिकी मिथ्यादर्शनप्रत्यया क्रिया क्रियते भवति — कइयस्स वा ताओ भंडाओ, किं आरंभिया किरिया कज्जइ, जाव - मिच्छादसणवत्तिया किरिया कज्जइ ? 'क्रयिकस्य ग्राहकस्य वा तस्माद् भाण्डात् , किम् आरम्भिकी क्रिया क्रियते भवति, यावत्मिथ्यादर्शन प्रत्ययिकी क्रिया क्रियते भवति ? भगवानाह-'गोयमा! गाहावइस्ससिया) भाण्ड उस लेने वाले के पास नहीं पहुँचे हैं, गोथापति के घर पर ही वे रखे हुए हैं (गाहावइस्स णं भंते ! ताओ भंडाओ किं आरंभिया किरिया, कज्जइ, जाव मिच्छादसणवत्तिया किरिया कज्जह ) तो हे भदन्त ! उस गाथापति को ही क्या उन भाण्डों के निमित्त से वे आरंभिकी आदि क्रियाएँ-आरंभिकी क्रिया से लेकर मिथ्यादर्शनप्रत्ययिकी क्रिया तक की सब क्रियाएँ-लगेंगी ? ( कइयस्स वा ताओ भंडाओ किं आरंभिया किरिया कजइ-जाव मिच्छा दंसणवत्तिया किरिया कज्जइ ) या उस खरीदने वाले को उन भाण्डों के निमित्त से वे आरंभिकी क्रिया से लेकर मिथ्यादर्शन प्रत्ययिकी क्रियातक की क्रियाएँ लगेंगी ? इस के उत्तर में प्रभु गौतम से कहते कि- (गोयमा ) सिया" पास ते याने त्यां पड़ांच्या नाय ५ ते व्यापारीन त्यां। ५ डाय, सवी परिस्थितिमा “गाहावइस्स ण भते ! ताओ भंडाओ किं आर'भिंया किरिया कज्जइ, जाव मिच्छादसणवत्तिया किरिया कज्जई" शंत વાસણના વ્યાપારીને જ તે વાસણોના નિમિત્તથી આરંભિકી આદિ પાંચ ક્રિયાઓ લાગે છે? કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે વાસણે વેચનારને વાસણોની પુરેપુરી કિંમત મળી નથી, બાન પેટે નાની સરખી રકમ જ મળી છે. વાસણે વ્યાપારીની દુકાનમાં જ પડ્યાં છે-ગ્રાહક તે વાસણને પિતાને ઘેર લઈ ગયે નથી. આ પ્રકારની પરિસ્થિતિમાં શું તે વ્યાપારીને તે વાસણને કારણે આરે ભિકી,પારિગ્રહિકી, માયાપ્રત્યયિકી, અપ્રત્યાખ્યાનિકી અને મિથ્યાદર્શન પ્રત્યયિકી ક્રિયા લાગે છે કે નથી લાગતી?
"कइयरस वा ताओ भडाओ कि आर भिया किरिया कज्जइ-जाव मिच्छादसणवत्तिया किरिया कज्जइ ?” अथवा ते पासणे! मरीना२ भासने ते વાસને કારણે આરંભિકી ક્રિયાથી લઈને મિથ્યાદર્શન પ્રત્યયિકી કિયા પર્યન્તની કિયાઓ લાગશે ?
श्री.भगवती सूत्र:४
