________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० ५ उ० ३ सू०१ अभ्यतीथिकमिथ्याशाननिरूपणम् १६१
अन्यतीथिकानां मतस्य मिथ्यात्वं चैवम्-अन्यतीर्थिकैः बहूनां जीवानां यानि बहूनि आयूंषि जालप्रन्थिकावत् प्रतिपादितानि, तानि खलु आयुषि यथास्वं जीवप्रदेशेषु संबद्धानि तिष्ठेयुः, असम्बद्धानि वा ? तत्र न प्रथमपक्षः संभवति, तथात्वे भिन्न भिन्नजीवस्थितानामायुषां जालग्रन्थिकावत् कल्पनाया अशक्यतापत्तेः, आयुषां भिन्नभिन्नजीवसम्बद्धत्वेऽपि जाल ग्रन्थिकावत्कल्पने तु तत्सम्बद्धत्वाविशेषात् जीवानामपि जालग्रन्थिकाकल्पनत्वमापद्यत, तथासति सर्वजीवानां सर्वायुःसंवेदनेन सर्व भवोत्पत्त्यापत्तिः एकस्योत्पत्तौ सर्वे उत्पद्येरन् एक सष उनका कथन मिथ्या है ऐसा जानना चाहिये । वह कहना उनका मिथ्या किस प्रकार से है सो अब यही प्रकट किया जाता है अन्यतीथिक जनों ने अनेक जीवों की अनेक आयुओं को जो जालग्रन्थिका की तरह कहा है सो हम उनसे यह पूछते हैं कि वे आयुएँ यथारीति जीवप्रदेशों के साथ संबद्ध है कि असंबद्ध हैं । यदि कहा जावे कि वे सब आयुएँ जीवप्रदेशों के साथ संबद्ध हैं सो यह बात संभवित नहीं होती हैक्यों कि इस प्रकार की मान्यता में भिन्न २ जीवों में स्थित हुई आयुओं को जालग्रन्धिका की तरह कल्पित करना यन नहीं सकता है, कारण आयुएँ भिन्न २ जीवों के साथ संबद्धित हैं । भिन्न २ जीवों के साथ संबद्धित होने पर भी जाल ग्रन्थिका की तरह यदि उन आयुओं को माना जावे-तो तत्सम्बद्धत्व की अविशेषता होने से जीवों को भी जाल ग्रन्थिका की तरह कल्पित करना पडेगा-इस तरह जीवों को जालग्रन्धिका की तरह कल्पित हो जाने पर सर्व जीवों में अपनी समस्त आयुके એ છે કે અન્યમૂથિકેની ઉપર્યુક્ત માન્યતા બિલકુલ ખોટી છે. તેમના કથન ને મિથ્યા કહેવાનું કારણ હવે સૂત્રકાર પ્રકટ કરે છે. અન્ય તીથિએ અનેક જીવનમાં અનેક આયુને જાગ્રન્થિા જેવાં કહ્યાં છે તે તેમને આપણે પૂછવું જોઈએ કે તે આયુઓ ગ્ય જીવ પ્રદેશોની સાથે સંબદ્ધ છે કે અસંબદ્ધ છે? જે તે આયુઓ જીવપ્રદેશની સાથે સંબદ્ધ છે એમ કહેવામાં આવે તે તે વાત સંભવિત નથી, કારણ કે આ પ્રકારની માન્યતામાં જુદા જુદા છે ના આયુઓને જાલગ્રન્થિકાની જેમ ક૯પવાનું સંભવી શકતું નથી. કારણ કે આયુઓ જુદા જુદા છ સાથે સંબદ્ધિત છે–જુદા જુદા છ સાથે સંબદ્ધિત હોવા છતાં પણ જે તે આયુઓને જાગ્રન્શિકા જેવી માનવામાં આવે છે, તે સંબદ્ધત્વની વિશેષતા હોવાથી છને પણ જાળઝન્દિકા જેવા ક૫વા પડશે-આ રીતે જીવને જાળઝન્દિકા જેવા કપવામાં આવે તે સર્વે જેમાં
भ २१
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૪
