________________
२०७४
भगवतीसरे तत्र 'तम' इति वा तमस्कायस्य अन्धकाररूपत्वात् ' तमः' इति नाम वर्तते१, 'तमस्कायः' इति वा , तस्य अन्धकारराशिरूपत्वात् 'तमस्कायः' इति नाम२, 'अन्धकारः' इति वा, तस्य तमोरूपत्वात् 'अन्धकारः' इति नाम ३। 'महान्धकार' इति वा, तस्य महातमोरूपत्वात् 'महान्धकारः' इति वा नाम वर्तते ।। 'लोकान्धकारः' इति वा, लोकमरे ताशस्य अन्यस्य अन्धकारस्य अभावात् 'लोकान्धकारः' इति वा नाम ५ । एवं लोकतमिस्त्रम्' इति वा, लोके गाढान्धकाररूपत्वात् ६। ' देवान्धकारः' इति वा, देवानामपि तमस्काये प्रकाशाभावेन अन्धकाररूपत्वात् ' देवान्धकारः' इति नाम ७ । तथैव · देवतमिस्रम्' इति वा तस्यैव गाहरूपत्वात् ८ । ' देवारण्यम्' इति वा, स्वापेक्षया बलवतां देवानां भयात् पलायमानानां देवानां तादृशारण्यमिव शरण्यत्वात् 'देवारण्यम् ' इति नाम ९ । नाम तमस्काय है-तमस्कायका स्वयं अंधकाररूप होने के कारण तीसरा नाम अंधकार है। महातम रूप होने से इस का चौथा नाम महान्धकार है। लोक के बीच में ऐसा दूसरा और कोई अंधकार नहीं है इस कारण इसका पांचवां नाम लोकान्धकार है। छठवां नाम इसका लोकतमिस्त्र इसी कारण से है। उद्योत के न होने के कारण देवों को भी यह तमस्काय अंधकाररूप भासित होता है इस कारण इसका सातवां नाम देवान्धकार है। इसी तरह से देवतमित्र यह इसका आठवां नाम है। अपने से वलवान देवों के भय से भगते हुए देवों के लिये तथाविध जंगल की तरह यह शरणभूत है इस कारण इसका नौवां नाम देवार
(१) ४२ ३५ हावाने ४॥२२ तमः४ायतुं नाम 'तम' छे. (२) सारनी शशि३५ पाथी तेनुं भी नाम 'तमलाय' छ. (3) त पोते म४२ ३५ वाथी तेनुं नाम — २५४२' ५५ छ. (४) मा तभ३५ ( २५॥२ ३५ ) डावाथी तेनु ये नाम भडान्२' छे. (५) લોકમાં એવો બીજો કોઈ પણ અંધકાર ન હોવાથી તેનું પાંચમું નામ " al-२" छ. (6) quी उपयुत ४।२६ २४ तेनु ७23 नाम " als. તમિસ્ત્ર” છે. (૭) ઉદ્યોત (પ્રકાશ) ન હોવાને કારણે દેવોને પણ આ તમારકાય અંધકાર રૂપ લાગે છે, તે કારણે તેનું સાતમું નામ “દેવાન્યકાર (८) मे शते तेनु माठ, नाम “ तमिल ” छे. (८) पाताना ४२तां વધારે બળવાન દેવોના ભયથી ભાગતા દેવોને માટે અંધકારમય જંગલની જેમ તે આશ્રયદાયક બને છે, તેથી તેનું નવમું નામ “દેવારણ્યછે.
श्री. भगवती सूत्र:४
