________________
२०६८
भगवती सूत्रे
,
नाह-' हंता, सत्यमेत्र तमस्काये बादरः स्तनितशब्दः बादरा विद्युचास्ति, अत्रबादरविद्यत्पदेन देवप्रभावोत्पादिताः भास्वराः पुद्गला ग्राह्याः नतु बादरतेजस्कायिकाः, तेषामिवाग्रे प्रतिषेत्स्यमानत्वात् गौतमः पृच्छति, तं भंते! किं देवो पकरेह, असुरो पकरेड, नागो पकरे ? ' हे भदन्त तं वादस्तनितशब्द बादरविद्युतं च किं देवः प्रकरोति अथवा असुरः प्रकरोति, नागो वा प्रकरोति ? प्रश्नः । भगवानाह - ' तिनिवि पकरेंति ' हे गौतम ! बादरस्तनितशब्दादिकं त्रयोऽपि देवासुरनागाः प्रकुर्वन्ति ।
,
1
विजली होती है क्या ? इस गौतम के प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हैं कि (हंता अस्थि) हां गौतम ! तमस्काय में बादर स्तनितशब्द और बादर बिजली है । यहां पर बादर विद्युत् शब्द से देवप्रभाव से उत्पादित भास्वर पुद्गल ही गृहीत हुए हैं। न कि बादर तेजस्कायिक, क्यों कि उसका यहां पर होना आगे निषिद्ध हुआ है ( तं भंते! किं देवो पकरेह, असुरो पकरेह, नागो पकरेइ ) हे भदन्त ! बादरस्तनित शब्द को और बादर विद्युत् को वहां क्या देव करता है ? अथवा असुरकरता है ? या नाग करता है ? इस गौतम के प्रश्न का उत्तर देनेके लिये प्रभु उनसे कहते हैं कि - ( तिनि विपकरेंति) हे गौतम ! बादर स्तनित शब्द को एवं बादरविद्युत को वहां तीनों भी-देव, असुर एवं नाग ये
बायरे बिज्जुए ) डे लहन्त ! तमस्अयभां शुद्ध महर स्तनित शब्द ( भेघानुं ગન ) થાય છે? શું તેમાં ખાદર વિજળી થાય છે ?
માદર
महावीर प्रभु तेनेो भवाण आपता उडे छे-" हंता अस्थि " डा, गौतम ! તમસ્કાયમાં મેઘાની ગર્જના અને ખાદર વિજળી થાય છે. અહીં વિદ્યુત ” પદ દ્વારા દેવ પ્રભાવથી ઉત્પન્ન કરવામાં આવેલા દેદીપ્યમાન પુદ્ગલેા જ ગ્રહણ કરવા. અહીં ખાદર તેજસ્કાયિક પુદ્ગલેા ગ્રહણુ કરવા જોઈએ નહીં, કારણ કે તેમના તમસ્કાયમાં અસ્તિત્વને આગળ સ્વીકાર કરવામાં આવ્યે છે.
प्रश्न – ( त भ ! किं देवो पकरेइ, असुरो पकरेइ, जागो पकरेइ १ ) ત્યાં ખાદર સ્તનિત શબ્દો તથા માદર વિદ્યુત્ કાણુ કરે છે ? શુ' દેવ કરે છે ? અસુર કરે છે? કે નાગ કરે છે ?
उत्तर—( सिन्नि वि करेंति ) हे गौतम! त्यां ते बाहर स्तनित शण्ड અને ખાતર વિદ્યુત ત્રણે કરે છે-દેવ પણ કરે છે, અસુર પણ કરે છે અને નાગ પણ કરે છે.
श्री भगवती सूत्र : ४
