________________
अमेयचन्द्रिका टी० ० २ उ० ५ सू. ७ देवस्वरूपनिरूपणम् ९६९ शतानि, आह च
" सत्तावीस सयाई आइमकप्पेसु पुढवि बाहल्लं । " एकिकहाणि से से, दुदुगेय दुगे चउक्केया ॥"
सप्तविंशतिशतानि आदिमकल्पयोः पृथिवीबाहल्यम् ।।
एकैकहानिशेषे द्वयोर्द्वयोश्चतुष्के च ॥१॥ अवेयककल्पेषु विमानानां द्वाविंशति योजनशतानि विमानानां बाहल्यं विद्यते अनुत्तरकल्पेषु विमानानां वाहल्यमेकविंशतियोजनशतानि ज्ञातव्यानि, एवं कल्प विमानानामुच्चस्त्वमपि वक्तव्यम् तच्चैवम् ' सोहम्मीसाणेसु णं भंते कप्पेसु विमाणा केवयं उच्चत्तेणं पनत्ता ? गोयमा । पंचजोयणसयाई" सौधर्मेशानयोः खलु
(सत्तावीससयाई आइमकप्पेसु पुढवि बाहल्लं ।
एकैकहानि सेसे दु दुगे य दुगे चउक्केय ॥ १॥) आदि के कल्पों में पृथिवी की मोटाई सत्तावीस सौ योजन की है। अवशिष्ट कल्पों में से दो कल्पोंमें, और चार कल्पों में क्रमशः एक एक सो योजन कम करने से अन्तिम बारहवें देवलोक की मोटाई (२३०० तेवीससो) योजन की होती है । तथा बाईससौ २२०० योजन की मोटाई नवौवेयक विमानों में कही गई है । अनुत्तर विमानों में २१०० इकीससौ योजन की मोटाई कही गई है। कल्प विमानों की अर्थात् बारहदेवलोकों की ऊँचाई भी कहनी चाहिये, जो इस प्रकार से है
(सोहम्मीसाणेसु णं भंते कप्पेसु विमाणा केवइया उच्चतेणं લેકમાં વિમાન પૃથ્વીની જાડાઈ ર૭૦૦ (બે હજાર સાત સે) જનની છે.
" सत्तावीससयाई आइमकप्पेसु पुढविवाहल्लं ।।
एकैकहानि सेसुदु दुगेय दुगे चउक्के य॥१॥" પહેલાં બે કપમાં પૃથ્વીની જાડાઈ ૨૭૦૦ જનની છે. ત્યાર પછીના દરેક બે કલ૫માં એક એક હજાર યોજન ઓછા કરવાથી અને છેલ્લા ચારમાં ૧ હજાર જન ઓછા કરવાથી છેલ્લા (બારમાં) ક૫ની પૃથ્વીની જાડાઈ ૨૦૦૦
જન પ્રમાણ છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે પહેલાં બે દેવલોકની વિમાનપૃથ્વીની જાડાઈ ૨૭૦૦ એજન, ત્રીજા અને ચોથાની ૨૬૦૦ જન, પાંચમાં અને છઠ્ઠાની ૨૫૦૦ એજન, સાતમાં અને આઠમાંની ૨૪૦૦ એજન અને નવમાં, દસમાં, અગિયારમાં અને ? બારમાંની ૨૨૦૦ એજન છે. તથા નવ જૈવેયક વિમાન પૃથ્વીની જાડાઈ પણ ૨૨૦૦ જનની કહી છે. અનુત્તર વિમાનમાં તે જાડાઈ ૨૧૦૭ જનની કહી છે. કલ્પવિમાનની (દેવકના વિમાનની) એટલે કે બાર દેવકેની ઊંચાઈ પણ કહેવી જોઈએ જે આ પ્રમાણે છે
" सोहम्मीसाणेसु णं मंते ! कप्पेसु विमाणा केवइया उच्चत्तेणं पनचा?" भ १२२
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨
