________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श:२४.५सू.६ एकसमिम्भवेजीयः कतिपितृणांपुत्रोभवति ? १२३ तत्र च बीजसमुदाये एको जीवः समुत्पद्यते स च तेषां बीजस्वामिनां सर्वेषामेव पुत्रो भवति । इत्यतः उक्तम्-" उक्क सेणं सय-पुहुत्तस्स” इति ।। सू० ५॥
मूलम्-एग जीवस्स णं भंते, एगजीवभवग्गहणेणं केवइया पुत्तत्ताए हव्वं आगच्छति । गोयमा जघन्नणं एको वा, दो वा, तिण्णि वा, उक्कोसेणं सयसहस्सपुहत्तं जीवाणं पुत्तत्ताए, हवं आगच्छइ । से केणट्रेणं भंते, एवं वुच्चइ जाव हव्वं आगच्छइ गोयमा इथिए पुरिसस्स य कम्मकडाए जोणीए मेहुणवत्तिए नामं संजोए समुपज्जइ ते दुहओ सिणेहं संचिणंति, तत्थ णं जहणणेणं एको वा, दो वा, तिणि वा, उक्कोसेणं सयसहस्स पुहत्तं जीवाणं पुत्तत्ताए हव्वं आगच्छइ, से तेणढेणं जाव हवं आगच्छइ ॥ सू० ६ ॥
छाया-एक जीवस्य खलु भदन्त ! एकजीवभवग्रहणेन कियन्तो जीवाः मे बना रहेगा-सो उस वीर्यसमुदाय में कोई एक जीव उत्पन्न हो सक ता है, इस तरह उत्पन्न हुई वह सन्तान उन सर्व ही जीवों की सन्तान होवेगी इसलिये ( उक्कोसेणं सयपुहुत्तस्स ) ऐसा कहा गया है। अथवा -दो सौ से लेकर नौ सो तक सांडों का वीर्य बारह मुहूर्त के भीतर २ किसी एक नलिका में एकत्रित कर गाय की योनि में प्रक्षिप्त कर दिया जावे-तो इस स्थिति में भी उत्पन्न हुई वह सन्तान उन सब की ही संतान कहलावेगी ।। सू० ५॥
(एग जीवस्स णं भंते) इत्यादि । सूत्रार्थ-(एगजीवस्स णं भंते ! एकजीवभवग्गहणेणं केवइया जीवा રહેશે. તે વીર્યસમુદાયમાં કઈ જીવ ઉત્પન્ન થઈ શકે છે. આ રીતે ઉત્પન્ન થયેલા સંતાનને તે સઘળા જીવોનું સંતાન માનવું પડશે. તેથી જ કહ્યું છે કે વધારેમાં વધારે બસેથી નવસો જીવનું તે સંતાન બની શકે છે. અથવાબસોથી નવસે સુધીની સંખ્યાના સાંઢનું વીર્ય બાર મુહૂર્તથી ઓછા સમયમાં એક નલિકામાં એકત્ર કરીને ગાયની યોનિમાં નાખવામાં આવે છે તે સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન થયેલ તે સંતાન તે ઉપરોક્ત બધા સાંઢનું સંતાન ગણાય છે. સૂ. પા
" एग जीवस्स ण मंते !” त्यादि। सूत्रा-(एग जीवस्स ण भंते ! एक जीव भवग्गाणेण केवइया जीवा
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨
