________________
२१०
भगवतीसूत्रे
(६) २ आह्रियमाणाः ३ आहरिष्यमाणाः ४ अनाहताः ५ अनाह्रियमाणाः ६ अनाहरिष्यमाणाः ।
पड्योगे एकः - ६ स चायम् - (१) १ पूर्वाडताः २ आह्रियमाणाः ३ आहरियमाणाः ४ अनहताः ५ अनाह्रियमाणाः ६ अनाहरिष्यमाणाः । इत्येवं रूपेण त्रिषष्टिसंख्यका गौतमस्य प्रश्नाः । भगवानाह - ' गोयमा' इत्यादि । ' गोयमा ' हे गौतम! ' नेरइयाणं ' नैरयिकाणां ' पुव्वाहारिया' पूर्वकाले आहृताः ' परिगया' परिणताः पूर्वकाले एवं परिणतिं प्राप्ताः, आहारग्रहणानन्तरकाले एव परिणामसंभवादिति प्रथमोभेदः १ । ये आहारा आहृतास्ते अपि परिणताः आहृतानां परिणाम संभवादेव, ये आह्रियमाणाः = वर्तमानकाले आहारविषयीकृतास्तेऽपि परिणमन्ति च, आहियमाणानां परिणामभावस्य वर्तमानत्वादिति द्वितीयो भेदः २ । 'अणाहारिया ' इति, ये पुनरनाहृतास्ते च न परिणता:= परिणर्ति न प्राप्ताः, यतोऽनाहृतानां शरीरेण सह संबन्धाभावेन परिणामस्यासंये तू 'आहरिज्जस्समाणा' आहरिष्यमाणाः कालान्तरे आहरिष्यन्ते ते ' परिणमिस्संति' परिणंस्यन्ते, आहृतस्यावश्यं परिणामसद्भावादिति तृतीयो भेदः ३ । चतुर्थमश्नस्तु - 'अणाहारिया अणाहरिज्जस्समाणा' इति भूतभविष्यकालयोराहारक्रियाया अभावं प्राप्तास्ते 'नो परिणया नो परिणमिस्संति नो परिणता नो परिणंस्यन्ते इति परिणामाभावरूप एवेति । एवमेव पूर्वपदशितत्रिषष्टिप्रश्नानामुत्तरसूत्रं वक्तव्यमिति । सू० १२ ॥
मूलम् - नेरइयाणं भंते पुव्वाहारिया पोग्गला चिया पुच्छा, जहा परिणया तहा विया वि, एवं उवचिया, उदीरिया, वेइया, निज्जिया । गाहा - परिणयचिया य उवचिया वेइया य निजिन्ना । एक्केकम्म पदम्मि, चउव्विहा पोग्गला होंति ||१|| सू० १३ ॥
छाया -- नैरयिकाणां भदन्त ! पूर्वाहृताः पुद्गलाविताः पृच्छा, यथा परिणताकरनेसे ६३ भंग हो जाते हैं । जिज्ञासु इनके अन्य सभी भेद इसी सूत्रको टीकामें देखें ॥ सू० १२॥
'नेरइयाणं भंते पुव्वाहारिया पोग्गला' इत्यादि ।
(भंते ) हे भदन्त ! (नेरइयाणं पुव्वाहारिया) नारक जीवोंने जिन એક ભંગ ખની જાય છે. એ ખધા ભંગાના સરવાળા ૬૩ થઈ જાય છે. જીજ્ઞાસુઓએ તે તમામ ભેદ આ સૂત્રની ટીકામાં જોઇ લેવા.
'नेरइयाणं भंते पुव्वाहारियाया पोग्गला' इत्यादि ।
(भंते ) डे लहन्त ! ( नेरइयाणं पुव्वाहारिया) ना२४ भयो ? चौहूगसिङ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
