________________
समवायाङ्गसूत्रे टीका-'जे देवा' इत्यादि। ये देवा वातं सुवातं वातावर्त वातप्रमं वातकान्त वातवर्ण वातलेश्यं वातध्वजं वातशृङ्ग वातसृष्टं वातकूटं वातोत्तरा वतंसकं सूरं सुसूर सुरावत सूरमभं रकान्तं सूरवण सुरलेश्यं मरध्वजं सूरश्रृङ्गं सुरसृष्टं सुरकूटं सरीत्तरावतंसकं च विमानम् एषु चतुर्विंशतिविमानेषु देवत्वेन उत्पन्नाः, तेषां खलु देवानां सोत्कृष्टा पञ्चसागरोपमा स्थितिः प्रज्ञप्ता । ते खलु देवाः पञ्चानामाद्धमासानामन्ते आनन्ति-आन्तरं श्वासमाददति, प्राणन्ति-आन्तरिकमुच्छवासं गृह्णन्ति, उच्छवसन्ति बाह्य श्वासं गृह्णन्ति, निःश्वसन्ति =ब ह्य निःश्वासं ग्रह्णन्ति । तेषां खलु देवानां पञ्चभिवर्षसहस्रैराहारसंज्ञा समुत्पन्ना भवति । सन्त्येके भवसिद्धिका जीवा ये पञ्चभिर्भवग्रहणैः सेत्स्यन्ति 'जाच' यावत्-यावच्छब्दात, भोत्स्यन्ते, मोक्ष्यन्ति, परिनिर्वास्यन्ति, सर्वदुःखानामन्तं करिष्यन्ति ।।२०॥
'जे देवा इत्यादि। टीकार्थ-जो देव, वात१, सुवात२, वातावर्त३, वातप्रम४, वातकान्त५, वातवर्ण६, वातलेश्य, वातध्वज८, वातश्रृंग९, वातसृष्ट१०, वातकूट ११, वातोत्तरावतंसक१२, सूर १३, सुसूर १४,सूरावत १५, सूरप्रम१६, सूरकान्त१७, सूरवण १८, सूरलेश्य१९, सरध्वज२०, सूरश्रृंग२१, सूरसृष्ट२२, सूरकूट ३,
और सुरोत्तरावतंसक २४ इन चोईस विमानों में देव की पर्याय से उत्पन्न होते हैं, उन देवों की उत्कृष्ट स्थिति पांच सागरोपम की होती है। वे देव ढाई २॥ माह के बाद बाह्य आम्यन्तर श्वासोच्छस ग्रहण करते हैं, उन देवों को पांचहजार वर्ष के बाद आहारसंज्ञा उत्पन्न होती है। उन देवों में कितनेक देव भवसिद्धिक होते हैं जो पांच भव ग्रहण करने के बाद सिद्ध अवस्था प्राप्त करने वाले होंगे यावत् समस्त दुःखां का अंत करेंगे ॥सू० २०॥
"जे देवा" इत्यादि । ___टी -? हे। (१) वात, (२) सुपात, (3) वातावत, (४) वातप्रभ, (५) वातान्त, (6) वात (७) वातसेश्य, (८) वातkar, () वात (१०) पातळूट, (११) वाता. त्तरात स४, (13) सू२ (१४) सुसूर, (१५) सूरावत (१६) सू२प्रल, (१७) सू२४ान्त (१८) सू२५४, (१८) सूरसश्य, (२०) सू२६५०४, (२१)सू२0, (२२) सूरष्ट (२३) सूट मन (૨૪) સૂરોત્તરાવતુંસક એ વીસ વિમાનોમાં દેવની પર્યાયથી ઉત્પન્ન થાય છે, તે દેવોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ પાંચ સાગરોપમની હોય છે. તે દેવો અઢી માસે બહાર અને અંદર શ્વાસોચ્છવાસ લે છે. તે દેવોને પાંચ હજાર વર્ષે આહાર સંજ્ઞા ઉત્પન્ન થાય છે. તે દેવોમાં કેટલાક દેવે ભવસિદ્ધિક હોય છે, જે પાંચ ભવ કરીને સિદ્ધ અવસ્થા પ્રાપ્ત કરશે ત્યાંથી શરૂ કરીને સમસ્ત દુઃખોનો અંત કરશે ત્યાં સુધીનું લખાણ આગળ મુજબ સમજવું. સૂ. ૨૦
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર