________________
भावबोधिनी टीका. सप्तमा स्वरूपनिरूपणम
७६९
७६९
व्रतविशेषः, स चाऽऽहार-शरीरसत्कारत्याग-ब्रह्मचर्याऽ-व्यापारभेदाच्चतुर्विधः, तेन सहिता उपवासाश्चेत्येषामितरेतरयोगद्वन्द्वः, तेषां प्रतिपादनताः प्रतिपतयःस्वीकरणानि. 'सुयपरिग्गहा' श्रुतपरिग्रहाः श्रुताध्ययनानि, 'तवोवहाणा' तप उपधानानि-उग्रतपश्चरणानि, 'पडिमाओ' प्रतिमाः-एकादश उपासकप्रतिमाः, कायोत्सर्गा वा, ‘उवसग्गा' उपसर्गाः-देवादिकृतोपद्रवाः, 'संलेहणा' संलेखनाःशरीरकषायादिं शोषणलक्षणाः, ‘भत्तपञ्चक्खाणाई' भक्तप्रत्याख्यानानि 'पायो. वगमणाई' पादपोपगमनानि, 'देवलोगगमणाई' देवलोकगमनानि, देवलोकात् पुनः 'सुकुलपञ्चायाया' सुकुलप्रत्यायातानि-सुकुलजन्मानि 'पुणो बोहिलाभा' पुनर्बोधिलाभाः, अंतकिरियाओ' अन्तक्रियाश्च-मोक्षः 'आधविजंति' आख्यायन्ते। तथा 'उवासगदसासु णं' उपासकदशासु खलु 'उवासयाणं' उपासकानाम् 'रिद्धिविसेसा'हयगजगवादिरूपा हिरण्यसुवर्णमणिमाणिक्यादिरूपाश्च ऋद्धिविशेषाः 'परिसा' परिपत्-मातापितृपुत्रादिरूपाऽऽभ्यन्तरपरिषत्, दासीदास मित्रादिरूपा च आदि का त्याग उसे पोषध कहते हैं, उसके साथ जो उपवास-अहोरात्र रहना वह पोषधोपवास है उसका, श्रुताध्ययनका, उग्रतपश्चरणों का, ११ग्यारह प्रतिमाओं का अर्थात् अभिग्रहविशेषों का अथवा कायोत्सर्ग का, देवादिकृत उपद्रवों का, भक्तप्रत्याख्यान का, पादपोपगमन आदि संथारों का, देवलोकों में उत्पन्न होने का, वहां से चक्कर उत्तमकुल में जन्मलेने का, पुनः बोधिलाम का और अंतक्रिया-मुक्ति प्राप्त करने का, इसमें कथन है । तथा इस उपासकदशा में श्रावकों के गज, वाजी, गाय आदिरूप एवं हिरण्य, सुवर्ण, मणि और माणिक्य आदिरूप ऋद्धिविशेषरूप ऋद्धिविशेष, माता, पिता, पुत्र आदिरूप आभ्यन्तरपरिषत् અહોરાત્રિનો ઉપવા સ તેને પે ષધોપવાસ કહે છે), ધર્મશાસ્ત્રોનાં અધ્યયનનું, ઉગ્ર તપસ્યાઓનું, ૧૧ પ્રતિમાઓનું એટલે કે અભિગ્રહવિશેષાનું અથવા કાયોત્સર્ગનું, દેવાદિકૃત ઉપસર્ગોનું, સં લેખનાનું, ભકતપ્રત્યાખ્યાનનું, પાદપપગમન આદિ સંથારાઓનું, દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થવાનું, ત્યાંથી ચ્યવને ઉત્તમકુળમાં જન્મ લેવાનું, પુનઃ ધિલાભનું અને અન્તકિયા મોક્ષ પ્રાપ્ત કરવાનું વર્ણન આ અંગમાં કર્યું छ. तथा मा पासशसभा श्रापना 10४, घोडा, आय, मा३५ डि२९य, સુવર્ણ, મણિ અને માણેક આદિરૂપ વિશિષ્ટ અદ્ધિનું, માતા, પિતા, પુત્ર આદિરૂપ અભ્યન્તર પરિષદ અને દાસ, દાસી, મિત્ર આદિરૂપ બાહ્ય પરિષદનું, ભગવાન
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
