Page Text
________________
६३०
समवायानसूत्रे रत्नकाण्डम्, तच्च सहस्रयोजनपमाणम्, तस्य शतशतयोजनप्रमाणोधिोरहितेषु अष्टशतयोजनेषु प्रदेशेषु 'वाणमंतरभोमेजविहारा' व्यन्तरभौमेयविहारा:व्यन्तरनगराणि 'पण्णत्ता' प्रज्ञप्ता: कथितानीत्यर्थः। 'समणस्स णं भगवओ महावीरस्स' श्रमणस्य खलु भगवतो महावीरस्य 'अट्ठसया' अष्टशतानि 'अणुत्तरोववाइणं देवाणं' अनुत्तरोपपातिकानां देवानाम् देवेषु उत्पत्स्यमानत्वात् देवानां द्रव्यदेवानामित्यर्थः, कीदृशानां तेषाम् ? 'गइकल्लाणाणं' गतिकल्या. णानां-गतिः-देवगतिलक्षणा कल्याणं येषां ते तथोक्तास्तेपाम्, 'ठिइकल्लाणाणं' स्थितिकल्याणानां-स्थिति: त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमलक्षणा, सैव कल्याण येषां ते तथोक्तास्तेषां तथा 'आगमेसिभदाणं' आगमिष्यभद्राणाम्-आगमिष्यद: तस्माच्च्यवनानन्तरमागामि भद्रं कल्याणं-निर्वाणगमनलक्षणं येषां ते तथोक्ता. रत्नकाण्ड हैं। यह एक १ हजार योजन 'प्रमाणवाला है। उसके १-१ सौ योजन ऊपर नीचे छोडकर आठ सौ ८०० योजनात्मक प्रदेश में व्यन्तर जाति के देवों के नगर हैं। श्रमण भगवान् महावीर के उन द्रव्य देवों की संख्या अर्थात् अनुत्तर विमानों में उत्पन्न होनेवाले ऐसे साधुओं की संख्या-अधिक से अधिक आठसौ की थी। "गइ. कल्लाणाणं" आदि पद इन्हीं द्रव्य देवों के विशेषण हैं-जिनका अर्थ इस प्रकार से हैं-देवगति की प्राप्ति होना ही जिनके लिये कल्याणरूप है। तेतीससागर जैसी उत्कृष्ट स्थिति मिलना जहां आनंद का विषय हैं और वहां से च्युत होकर जिन्हें निर्वाण की प्राप्ति होना हैं। तात्पर्य कहने का यह है कि द्रव्य देव वे जीव कहलाते हैं जो अपनी वर्तमान पर्याय छोडकर आगामी काल में देव पर्याय से उत्पन्न होनेवाले होते हैं। अभी तो वे मनुष्य पर्याय में ही वर्तमान हैं। परन्तु છે. તેમને પહેલે વિભાગ રત્નકાંડ છે. તે ૧૦૦૦ એકહજાર એજન પ્રમાણ છે. તેની ઉપર તથા નીચેના ૧૦૦-૧૦૦ એકસ એકસો જન સિવાયમા ૮૦૦ આઠસો જનના પ્રદેશમાં વ્યંતર જાતિના દેવોનાં નગર છેશ્રમણ ભગવાન મહાવીરના તે દ્રવ્ય દેવેની સંખ્યા, એટલે કે અનુત્તર વિમાનમાં ઉત્પન થનારા સાધુઓની સંખ્યા पधारेभा पार ८०० मा सोनी ती. "गइकल्लाणाणं" मा ५६ मे द्रव्य દેના વિશેષણ છે, જેમને અર્થ આ પ્રમાણે છે–દેવગતિની પ્રાપ્તિ થાય એજ જેમને માટે કયાણરૂપ છે. તેત્રીસ સાગરેપમની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ પ્રાપ્ત થવી એજ
જ્યાં આનંદની વાત છે. અને ત્યાંથી ચવીને જેમને નિર્વાણની પ્રાપ્તિ થાય છે. કહેવાનો ભાવાર્થ એ છે કે દ્રવ્યદેવ એ જીવોને કહે છે કે જે જી પિતાની વર્તમાન પર્યાય છોડીને ભવિષ્યમાં દેવ પર્યાયમાં ઉત્પન્ન થવાના હોય છે. હાલમાં તે તેઓ મનુષ્ય પર્યાયમાં જ રહેલ છે. પણ મૃત્યુ પછી તેમને જન્મ દેવગતિમાં
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
| SR No. | 006314 |
| Book Title | Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1962 |
| Total Pages | 1219 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_samvayang |
| File Size | 68 MB |