________________
४३.
समवायाङ्गसूत्रे टीका-'दिद्विवायस्स णं' दृष्टिवादस्य खलु दृष्टिवादनामकस्य द्वादशस्य अङ्गस्य 'छायालीसं' षट्चत्वारिंशत् 'माउयापया' मातृकापदानि-तत्र मातृकाउत्पादव्ययध्रौव्यरूपापदत्रयी, तस्याः पदानि भेदाः 'पण्णत्ता' प्रज्ञप्तानि । 'बंभीए णं' ब्राह्याः खलु 'लिवीए' लिपेः 'छायालीसं' षट्चत्वारिंशत् 'माउ. यक्रवरा' मातृकाऽक्षराणि प्रज्ञप्तानि । तत्र'ऋ ऋ ल लु' इति चतुष्टयं वर्जयित्वा द्वादशस्वराक्षराणि कादिमावसानानि वर्गपञ्चकस्य पञ्चविंशतिरक्षराणि, 'य-र-ल-व-श-ष-स-ह-क्ष' इति नव। एवं सर्वाणि मिलित्वा उक्तसंख्यकानि संभवन्ति । 'पभंजणस्स ' प्रभञ्जनस्य खलु 'वाउकुमारिंदस्स' वायुकुमारेन्द्रस्य 'छायालीसं' षट्चत्वारिंशत् 'भवणावाससयसहस्सा' भवनावासशतसहस्राणि षट्चत्वारिंशलक्षभवनावासाः 'पण्णत्ता' प्रज्ञप्तानि ॥सू. ८५॥
अब सूत्रकार ४६ छियालीस संख्या विशिष्ट समवायको कहते हैं-'दिठिवायस्स गं' इत्यादि।
टीकार्थ-दृष्टिवाद नामक बारहवें अंग के ४६ छियालीस मातकापद कहे गये है। उत्पाद, व्यय और ध्रौव्य इन तीन पदों का नाम मातृका है। पद नाम भेद का हैं। ऐसे मातृका भेद १२ बारहवें अग के ४६ छियालीस कहे हैं।ब्राह्मी लिपि के ४६ छियालीस मातृकाक्षर कहे गये हैं। ऋ-ऋ-ल-लू इन चारों को छोडकर१२बारह अकारादि स्वराक्षर २५पचीस ककार से लेकर मकार तक के व्यंजन, य, र, ल, व श-प, साह, क्ष ये नौ इस प्रकार मिलकर सब मातृकाक्षर४व छियालीस हो जाते हैं प्रभंजन नामक वायुकुमारेन्द्र के ४६ छियालीस लाख भवनावास कहे गये है।सू०८५।।
वे सूत्र॥२ छतालीस (४६) सध्यावाni समवायो प्रट ४२ छ. 'दिद्विवायस्स णं' इत्यादि !
ટીકાથ–દૃષ્ટિવાદ નામના બારમાં અંગનાં છેતાળીસ(૪૬)માતૃકાપદ કહેલ છે. ઉત્પાદ વ્યય અને ધ્રૌવ્ય એ ત્રણ પદેને “માતૃકા' કહે છે. પદ એટલે ભેદ બારમાં અંગના એવા માતૃકા ભેદ ૪૬ છે તાલીસ કહ્યા છે બ્રહ્મી લિપિના ૪૬ બેંતાલીસ માતૃકાક્ષરમૂળાક્ષર કહ્યા છે. * * રૂ અને હું એ ચાર સિવાયના ૧૨ બાર અકારાદિ स्वराक्ष२. कारथी म ॥२ सुधीन। २५ पयास व्या , य. २, स, श, ष, स, है અને ક્ષ એ નવ પ્રમાણે કુલ ૪૬ બેંતાલીસ મૂળાક્ષર થાય છે. પ્રભંજન નામનાં વાયુકુમારેન્દ્રના ૩૬ છત્રીસ લાખ ભાવનાવાસ કહ્યા છે. માસૂ૮૫
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
