________________
३८२
समवायाङ्गसूत्रे
संथारगं पाएणं संघट्टित्ता हत्थेणं अणणुण्णवित्ता गच्छइ आसायणा भवइ सेहस्स' शैक्षो रात्निकस्य 'सिज्जासंथारगं' शय्यासंस्तारकं-तत्र-शय्यां शरीरममाणा, संस्तारका सार्द्धहस्तद्वयमितः तद् उभयमपि प्रमादतः कदाचित्पादेनचरणेन 'संघट्टिता' संघट्यस्पृष्ट्वा-हत्थेण' हस्तेन “अणणुण्णवित्ता' अननुज्ञाप्य अक्षमापयित्वा यदि गच्छति, तदा शैक्षस्याशातना भवति।।३०।। 'सेहे रायणियस्स सिजा-संस्थारए चिद्वित्ता वा निसीइत्ता वा तुयद्वित्ता वा भवइ, अासायणा सेहस्स'॥३१॥ शैक्षो रात्निकस्य शय्या-संस्तारके 'चिट्ठित्ता' स्थाता आरूढो वा 'निसीइत्ता' निषत्ता-उपवेष्टा वा 'तुयद्वित्ता वा' त्वग्वर्तयिता-पार्श्वपरिवर्तयिता वा शयितेति यावत् यदि भवति तदा शैक्षस्याशातना भवति।।३१।। 'सेहे रायणियस्स उच्चासणंसि वा समासणंसि वा चिट्टित्ता वा निसीइत्ता वा तुयट्टित्ता वा भवइ आसायणा सेहस्स' शैक्षो रात्निकस्य 'उचासणंसि' उच्चासने गुरोरासनात् 'समासणंसि वा' समासने-तुल्यासने वा 'चिद्वित्ता' स्थाता 'निसीइत्ता' निषत्ता-उपवेष्टा, 'तुयट्टित्ता' त्वग्वर्तयिता-शयिता वा यदि भवति, तदा शैक्षस्य-शिष्यस्य आशातना भवति॥३२॥ एते संग्राह्याः। शैक्षो रात्निकस्य 'आलवमाणस्स' आलपतः किंचिद् व्यावरतः 'तत्थगए चेव' तत्र गत एव= स्वस्थाने स्वासने वा स्थित एव यदि 'पडिसुणित्ता' प्रतिश्रोता-उत्तरदाता स्यात्तदा शैक्षस्य आशातना भवति॥२०॥ आशातनेयं दशाश्रुतस्कन्धे विंशतितमा वर्तते । इति त्रयस्त्रिंशद् आशातनाः। चमरस्य खलु असुरेन्द्रस्य असुररा॥३०॥शिष्य गुरु के शय्या और संस्तारक का प्रमादवश कदाचित् पैर से संघटा होने पर हाथ जोडकर क्षमापन किये विना चला जाय तो शिष्य को अशातना होती है ।३१। गुरु के शय्या संस्तारक पर यदि शिष्य खडा होचे, बैठे और शयन करे तो उसको आशातना होती है।३२। शिष्य यदि गुरु से ऊँचे आसन पर या गुरु के बराबरी के आसन पर खडा होवे, बेठे अथवा शयन करे तो उसको आशातना लगती है ।३३दशाश्रुतस्कंध में यह आशातना२०वीस प्रकार की कही हुई है। असुरेन्द्र દેષ લાગે છે. (૩૧) ગુરૂની શધ્યા અને સંસ્તારકને પ્રમાદથી શિષ્યના પગ વડે સ્પર્શ થઈ જાય છે અને હાથ જોડીને ક્ષમાપના વિના જે શિષ્ય ચાલ્યો જાય તે તેને આશાતના લાગે છે. (૩૨) ગુરૂની શય્યા-સંસ્તારક ઉપર જે શિષ્ય ઉભો રહે બેસે કે શયન કરે તે તેને આશાતના દોષ લાગે છે. (૩૩) જે શિષ્ય ગુરૂથી ઉંચા આસને કે ગુરૂની બરાબરીના આસને ઉકે, બેસે કે શયન કરે તે તેને આશાતના લાગે છે. “દશાશ્રુતરકંધમાં”આ આશાતના વીસ પ્રકારની કહી છે. અસુરેન્દ્ર ચમરાજ
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
