________________
३४४
समवायाङ्गसूत्रे लुब्भइ वित्तम्मि, महामोहं पकुव्वइ ॥१५॥ ईसरेण अदुवा गामेणं अणिसरे ईसरीकए। तस्स संपयहीणस्स सिरी अतुलमागया॥१६॥ ईसादोसेण आविदे, कलुसाविलचेयसा । जेअंतरायं चेएइ, महामोह 'ईसरेण' इत्यादि-ईश्वरेणाथवा ग्रामेणानीश्वर ईश्वरीकृतः। तस्य संपत्तिहीनस्य श्री रतुलमागता ॥१६॥ ईर्ष्यादोषेणाविष्टः कलुषाविलचेतसा। ऽन्तरायं चेतयते महामोहं प्रकुरुते॥१७॥'जे' यो जनः 'ईसरेण' ईश्वरेण-ऐश्वर्यशालिना स्वामिना 'अदवा' अथवा 'गामेणं' ग्रामेण जनममूहेन ग्रामस्थलोकेन वा 'अणीसरे' अनावर: अधिकाररहितः ईसरीकए' ईश्वरीकृतः अनीश्वर: ईश्वरः कृत इति इश्वरीकृतः स्वामित्वेन नियुक्तः 'तस्स' तस्य 'संपयहीणस्स' संपत्ति हीनस्य 'अतुलं' अतुला अनुपमा श्री: लक्ष्मी: 'आगया' आगता-सन्निधिमागता। अनन्तरम् 'ईसादोसेण' ईर्ष्यादीषण-पराभ्युदयसहनाऽसमर्थतारूप दूषणेन 'आविटे' आविष्टः आक्रान्तःसन् 'कलुसाविलचेयसा' कलुषाविलचेतसा-पापावृतचित्तेन अन्तरायं 'चेएइ' चेतयति-उत्पादयति, एवं सन् ग्रामस्वामिना प्रधानीकृतो ग्रामं नाशयति, स महामोहं प्रकुरुते ।।१६।१७|| का १३ तेरहवां स्थान है। कोई अनधिकारी व्यक्ति ऐश्वर्यशाली अपने मालिक के द्वारा अथवा नगरनिवासी जनों द्वारा किसी अधिकार पद स्थापित कर दिये जाने पर जब उस निर्धन के पास अतुल संपत्ति
आने लगती है तो वह ईर्षादोष से आक्रान्त बन कर यदि कलषित चित्त से ग्राम में क्षोभउत्पन्न कर देता है-ग्राम का सत्यानाश कर देताहै तो वह व्यक्ति महामोह का बंध करता है। यह मोहनीय का १४चौदवा स्थान है। अब विश्वासघातजन्य१५पंद्रहवां मोहनीय स्थान को सूत्रकार कहते हैं-जिस प्रकार सर्पिणी अपने अंडों को नष्ट कर डालती है उसी प्रकार जो स्त्री अपने स्वामी-पति को, मंत्री राजा को, सेनापति को, शासनकर्ता को, कलाचार्य को और शिष्यादि धर्माचार्य को नष्ट कर મનુષ્ય મહામહનીય કર્મને બંધ બાંધે છે. આ મેહનીયનું ૧૩ તેરમું સ્થાન છે કોઈ અધિકારી (અપાત્ર) મનષ્ય પોતાના અશ્વર્યશાળી માલિક દ્વારા અથવા નગર જનો દ્વારા કોઈ અધિકાર (હોદા) પર નિયુકત થાય અને પછી તે નિધનની પાસે અતુલ સંપત્તિ આવતા તે ઈદેવને અધીન થઈ કલુષિત ચિત્તથી જે ગામમાં ક્ષોભ ઉત્પન્ન કરે ગામનું સત્યાનાશ કરી નાખે-તે તે મનુષ્ય મહામોહનીય કર્મને બાંધ બાંધે છે. આ મેહનીયનું ૧૪ ચૌદમું સ્થાન છે હવે સૂત્રકાર વિશ્વાઘાત જન્ય પંદરમું મેહનીય સ્થાન બતાવે છે-જેમ સર્પિણી પોતાના ઈડાને નાશ કરે છે તેમ જે સ્ત્રી પોતાના પતિને, મંત્રી રાજાને, સેના સેનાપતિને, શાસનકર્તાને, કલા
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
