________________
सुघाटीका स्था.१०२.६१ जिनप्रणीतपरोक्षार्थप्रदर्शकश्रुतविशेषनिरूपणम् ६०९ प्रतिबद्धं जीवम् अवधिज्ञानी सर्वपर्यायेण जानाति । अतः ' सर्वभावेन' इत्यस्य 'साक्षात्कारेण ' इत्येवार्थो युक्तः । परमाणुपुद्गलादी स्तु साक्षात्कारेण अवध्यादिज्ञानी जानात्येय, अतश्छद्मस्थपदेनात्र अवध्यादिरहित एप ग्राह्य इति । जिनस्तु -एतानि दशस्थानानि साक्षात्कारेण जानात्येवेत्यत आह-'एयाणि चेय' इत्यादीति ।। सू०६० ॥
'सर्वज्ञो जिनो दशविधान् भावान् सर्वभावेन जानाति पश्यति' इत्युक्तम् । स च सर्वज्ञो जिनो यान् परोक्षार्थप्रदर्शकान् श्रुतविशेषान् प्रणीतवान् , तानेय दशस्थानकोपयुक्तान् श्रुतविशेषानाह--
__ मूलम्-दस दसाओ पण्णत्ताओ, तं जहा-कम्मविवागदसाओ १, उवासगदसाओ २ अंतगडदसाओ ३ अणुत्तरोभी आपके अभिमतकी सिद्धि नहीं होती है क्योंकि अवधिज्ञानी रूप छद्मस्थ शरीर प्रतिबद्ध जीवको सर्व पर्यायसे नहीं जानता है और नहीं देखताहै, इसलिये सर्वभाव शब्दका अर्थ " साक्षाकार रूपसे " ऐसा ही करना चाहिये "सर्व पर्यायसे" ऐसा अर्थ नहीं करना चाहिये अवधिज्ञानी पुद्गलादीकोंको साक्षात्कार रूपसे तो जान तेही हैं। इसलिये छद्मस्थ पदसे यहां अवधि आदि ज्ञानसे विहीन जो छमस्थ हैं-वही गृहीत हुआ है ऐसा समझना चाहिये जब छद्मथ इन्हें साक्षात् रूपसे नहीं जानता है, तो फिर इन्हें साक्षात् रूपसे कौन जानता है ९ तो इसके लिये कहा गया है-"एया. णिचेव" इत्यादि-इन १० स्थानोंको जो जिन हैं वे तो साक्षात् रूपसे जानतेही हैं ॥ सूत्र ६० ॥ પર્યાયની અપેક્ષાએ જાણે છે અને દેખે છે. જે આ પ્રકારને અર્થ સ્વીકારવામાં આવે તે પણ આપની જે માન્યતા છે તે સિદ્ધ થતી નથી કારણે કે અવધિभने....मनः५ ज्ञानी३५ ७५२ ७१ (साधु) शरी२ प्रतिमद्ध छपने सप पर्या. યની અપેક્ષાએ જાણતો અને દેખતો નથી. તેથી “સર્વભાવ” પદને અર્થ સાક્ષાત્કારરૂપે (સ્પષ્ટરૂપે)” જ થવો જોઈએ નહીં. અવધિજ્ઞાની અને મન પર્યવજ્ઞાની પુદ્ગલાદિકને સાક્ષાત્ રૂપે (સ્પષ્ટરૂપે) તે જાણતા જ નથી. તેથી છક્વસ્થ પદ દ્વારા અહીં અવધિજ્ઞાન આદિ જ્ઞાનોથી રહિત જીવ જ ગ્રહણ થવો જોઈએ. જે છદ્મસ્થ તેમને સાક્ષાત્ રૂપે જાણુતો નથી, તે તેમને સાક્ષાત્ રૂપે BY
प्रश्नावर एयाणि चेव" त्यादि सूत्र बा। એ વાત પ્રકટ કરવામાં આવી છે કે અહંત જિન કેવલી આ પુદ્ગલાદિ દસે સ્થાનેને સાક્ષાત્ રૂપે જાણી શકે છે અને દેખી શકે છે. સુ. ૬૦ || स्था०-७७
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
