________________
सुघाटीका स्था०१० सू० ५७ सरागसम्यग्दर्शन निरूपणम्
छाया - प्रतिलेखनादिकरणे रुचियुक्तो यश्च संयतो भवति । केवलज्ञानवरैः स खलु क्रियारुचि भणितः || १|| इति ॥ ८ ॥
तथा- -संक्षेपरुचिः - संक्षेपे रुचिर्यस्य स तथा । अयं भावः - यो हि कपिलादिपरतीर्थिकदर्शनं न जानाति तथा जिनप्रवचनेष्यभिज्ञो न भवति एतादृशश्विलातिपुत्रवद् यः उपशमादिपदत्रयेण जिनोक्तक्तवेऽभिरुचि प्राप्नोति स संक्षेपरुचिरित्युच्यते इति । तदुक्तम्
-
" अणभिग्गहियकुदिट्ठी, संखेवरुइत्ति होइ नायव्यो । अविसारओ पत्रयणे, अभिग्गाहिओ य सेसेषु ॥ १ ॥ छाया - अनभिगृहीतदृष्टिः संक्षेपरुचिरिति भवति ज्ञातव्यः । अविशारदः प्रवचने, अनभिगृहीतश्च शेषेसु || १|| इति ॥९॥
तथा - धर्मरुचिः- धर्मे=श्रुतचारित्रलक्षणे रुचिर्यस्य स तथा । यो हि जिनो क्तेऽस्तिकायधर्मे श्रुतधर्मे चारित्रधर्मे च श्रद्धावान् भवति स इत्यर्थः । तदुक्तम्- -- " जो अस्थिकायधम्मं, सुयधम्मं खलु चरित्तधम्मं च ।
सदर जिणाभिहियं, सो धम्मइति नायव्व ॥ १ ॥ " छाया - यः अस्तिकायधर्मं श्रुतधर्मं खलु चारित्रधर्मं च ।
श्रद्दधाति जिनाभिहितं स धर्मरुचिरिति ज्ञातव्यः ॥ १ ॥ इति ॥ १०.५७ ॥
संक्षेप रुचि -संक्षेप में जिसकी रुचि होती है अर्थात् कपिलादि प्रणीत परतीर्थिक दर्शनको जो नहीं जानता है तथा जिन प्रवचन में जो अभिज्ञ नहीं होता है ऐसा जीव चिलाति पुत्रकी तरह केवल उपशम आदि पदत्रय से जिनोक्त तत्वमें अभिरुचिक सम्यक्त्ववाला है कहा भी है
" अणभिगहियकुदिट्ठी " इत्यादि ।
धर्मरुचि - श्रुत चरित्र रूप धर्ममें रुचि होती है अर्थात् जो जिनेन्द्रदेव द्वारा कथित अस्तिकाय धर्म में श्रुत धर्ममें एवं चारित्र धर्ममें श्रद्धापडिलेहणाइकरणे " इत्यादि.
સોપરુચિ-સ‘ક્ષેપમાં જેમને રુચિ હાય છે, એટલે કે કપિલાદિ પ્રણીત પરતીથિંકના દનને જે જાણતા નથી, તથા જિનપ્રવચનેાના પણુ જે જ્ઞાતા હાતા નથી એવા જીવ ચિલાતિ–પુત્રની જેમ કેવળ ઉપશમ આદિ પદત્રય વર્ડ જિનાક્ત તત્ત્વ પ્રત્યે અભિરુચિવાળા બની જાય છે. તેથી એવા જીવને સંક્ષેપ રુચિ સમ્યક્ત્વવાળા જીવ કહે છે. કહ્યુ પણ છે કે~~
अभिग्गाहियकुदिट्ठी " त्याहि.
66
66
ધરુચિ-જેને શ્રુતચારિત્રરૂપ ધર્મ પ્રત્યે શ્રદ્ધા હોય છે—એટલે કે જિનેન્દ્ર દૈવ દ્વારા પ્રરૂપિત અસ્તિકાયધમ, શ્રુતધમ અને ચારિત્રધમ પ્રત્યે જે જીવ શ્રદ્ધા
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
