________________
सुधा टीका स्था०१० सू०४५ सत्यमृषादिनिरूपणम्
५०१ अनन्तरं चारित्रबलमुक्तम् , चारित्रबलयुक्तश्च सर्वदा सत्यभाषी भवतीति सत्यं तद्विरुद्ध मृषादिकं च प्ररूपयितुमाह
मूलम्-दसविहे सच्चे पण्णत्ते, तं जहा-जणवय १ सम्मय २ ठवणा ३ नामे ४ रूवे ५ पडुच्च सच्चे ६ य। ववहार ७ भाव ८ जोगे ९, दसमे ओवम्मसच्चे १० य ॥१॥ दसविहे मोसे पण्णत्ते, तं जहा-कोहे १ माणे २ माया ३ लोहे ४ पिजे ५ तदेव दोले ६ य हास ७ भए ८ अक्खाइय ९, उवघायनिस्सिए १० दसमे दसविहे सच्चामोसे पण्णत्ते-तं जहा-उप्पन्नमोसए २ विगयमीसए २ उप्पण्णविगयमीसए ३ जीवमीसए ४ अजीवमीसए ५ जीवाजीवमीसए ६ अणंतमीलए ७ परित्तमीसए ८ अद्धामीसए ९ अद्धद्धामीसए १०॥३॥ सू०४५॥ __छाया--दशविधं सत्यं प्रज्ञप्तम् , तद्यथा-जनपदं १, सम्मतं २, स्थापना ३, नाम ४, रूपं ५, प्रतीत्यसत्यं ६ च । व्यवहारो ७, भावो ८, योगो ९ दशममौपम्यसत्यं १० च ॥ १॥ दशविधं मृषा प्रज्ञप्तम् , तद्यथा-क्रोधो १ मानो २ माया ३ लोमः ४ प्रेम ५ तथैव दोषश्च ६। हासो ७ भयम् ८ आख्यायिका ९ उपघातनिश्रितं १० दशमम् ॥ २॥ दशविधं सत्यमृषा प्रज्ञप्तम् , तद्यथाउत्पन्न मिश्रकम् १, विगतमिश्रकम् २, उत्पन्नविगतमिश्रकम् ३ जीबमिश्रकम् ४ अजीवमिश्रकम् ५ जीवाजीवमिश्रकम् ६ अनन्तमिश्रकम् ७, परीतमिश्रकम् ८, अद्धामिश्रकम् ९ अद्धाद्धा मिश्रकम् १० ॥ ३ ।। मू० ४५ ।। ___ ऊपरके ४४ वें सूत्रमें चारित्र बलके विषयमें कथन किया गया है, सो इस चारित्र बलसे युक्त जो जीव होता है, वह सर्वदा सत्यभाषी होता है, अतः अब सूत्रकार सत्यका और इस सत्यसे विरुद्ध मृषा आदिका कथन करते हैं-"दसविहे सच्चे पण्णत्ते" इत्यादि ॥सू०४५।।
પૂર્વસૂત્ર ચારિત્રબલ વિષે કહેવામાં આવ્યું. આ ચારિત્રબળથી સંપન્ન હોય એ જીવ સર્વદા સત્યભાષી હોય છે. પૂર્વ સૂત્ર સાથે આ પ્રકારના લીધે હવે સૂત્રકાર સત્યના ૧૦ પ્રકારનું અને તેના કરતાં વિપરીત એવાં भूषा ( असत्य)न। इस प्राशनु ४थन ४२ छ
दसविहे सच्चे पण्णते" त्या:-(सू. ४५)
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫