________________
सुघाटीका स्था ०१०सू०२७ रुचकवरकुण्डलवरपर्वतयोरुद्वेधादिनिरूपणम् ४१९
टीका--' रुयगवरे णं' इत्यादि
व्याख्या स्पष्टा । नवरम् रुचकवरः रुवकनामा त्रयोदश द्वीपवर्ती चक्रवालपर्वतः। कुण्डलवरवक्तव्यताऽपि रुचकवरवक्तव्यतावद् बोध्या । कुण्डलवरःएकादशद्वीपवर्ती कुण्डलनामा चक्रवालपर्वत इति ॥ मू० २७॥
अनन्तरं गणितानुयोग उक्तः । सम्प्रति द्रव्यानुयोगस्वरूपं सभेदमाह--
मूलम्--दसविहे दवियाणुओगे पण्णते, तं जहा-दवियाणुओगे १, माउयाणुओगे २, एगट्रियाणुओगे ३, करणाणु. ओगे ४, अप्पियाणप्पिए ५, भावियाभाविए ६, बाहिराबाहिरे ७, सासयासासए ८, तह णाणे ९, अतहणाणे १०॥ सू०२८ ॥ ____ "रुयगवरेणं पव्यए दसजोयणसयाई" इत्यादि । सू. २७ ॥
टीकाथ-रुचकवर पर्वत उद्वेध (गहराई की अपेक्षा एक हजार योजनका है, मूलमें इसका विष्कम्म १० हजार योजनका है, तथा ऊपरमें इसका विष्कम्भ १ हजार योजनका है, इसी तरहका वर्णन कुण्डलयर द्वीपका भी जानना चाहिये।
यह रुचकवर पर्वत रुचक नामका जो तेरहवां द्वीप है, उसमें रहा हुआ है यह गोल है-कीटके आकार जैसा है कुण्डलवर पर्वतको वक्तव्यता भी रुचकवर पर्वतकी वक्तव्यताकी जैसी जाननी चाहिये यह कुण्डलवर पर्वत ११ वां जो द्वीप है, उसमें रहा हुआ है और यह भी प्राकारके जैसा गोल है इसलिये रुचकवर और कुण्डलवर ये दोनों पर्वत चक्रवाल पर्यंत कहे गये हैं। सूत्र २७ ॥
“रुयगवरेण पव्वए दसजोयणसयाई" त्याह--(सू २७) ટીકાર્ય-ચકવર પર્વતને ઉદ્વેધ (જમીનની અંદરને અદશ્ય ભાગ) એક હજાર
જનને છે. મૂળભાગમાં તેને વિષ્ક દસ હજાર જનને અને ઉપરના ભાગમાં એક હજાર એજનને છે. એવું જ વર્ણન કુંડલવર પર્વતના વિષયમાં પણ સમજવું.
ચક નામને જે તેર દ્વીપ છે તેમાં રુચકવર પર્વત આવેલ છે તે ગોળ છે અને કેટના જેવા આકારને છે કુંડલવર પર્વતનું વર્ણન પણ રુચકવર જેવું જ સમજવું, આ કુંડલવર પર્વત અગિયારમે જે દ્વીપ છે તેમાં આવેલું છે. તેને આકાર પણ પ્રકાર (કેટ)ના જે ગેળ છે. આ બન્ને પર્વતે (ચકવર અને કુંડલવર પર્વતે, ગળાકારના હેવાથી તેમને ચકવાલ પર્વતે કહ્યા છે સૂરા
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫