________________
१०२
स्थानाङ्गसूत्रे
-
छाया-जम्बूमन्दरदक्षिणे गङ्गासिन्धु महानद्यो दश महानघः समर्पयन्ति, तद्यथा-यमुना १ सरयूः २, आदी ३, कौशिकी ४, मही ५, सिन्धु ६ विवत्सा ७, विमासा ८, ऐरावती ९ चन्द्रभागा १० ॥ जम्बूमन्दरोत्तरे रक्तारक्तवत्यौ महानद्यौ दश महानद्यः समर्पयन्ति, तद्यथा-कृष्णा १, महाकृष्णा २, नीला ३, नहानीला ४, तीरा ५, महातीरा ६, इन्द्रा ७, इन्द्रसेना ८, वारिषेणा ९, महा. भोगा १० ॥ सू० १७ ॥
टीका-'जंबूमंदरदाहिणेणं ' इत्यादि
जम्बूमन्दरदक्षिणे-जम्बूद्वीपस्य मेरुपर्वतस्य दक्षिणस्यां दिशि गङ्गा सिन्धु महानद्यौगङ्गामहानदी सिन्धुमहानदी च दश महानद्यः आत्मानं समर्पयन्ति संगमयन्ति, तद्यथा-यमुना सरयूरित्यादि । तथा-जम्मन्दरोत्तरे जम्बूद्वीपस्य मेरुपर्वतस्योत्तरस्यां दिशि रक्ता रक्तात्यो महानद्यौ-रक्तामहानदी रक्तवर्ती महानदी च दश महानद्यः आत्मानं समर्पयन्ति-संयमयन्ति, तद्यथा-कृष्णा, महाकृष्णा इत्यादि ॥ स० १७॥
"ज मंददाहिणेणं गंगासिंधु महानईओ इत्यादि ।। सू० १७॥ टोकार्थ-जम्बूद्वीपस्थ मेरु पर्वतकी दक्षिण दिशामें गंगा महानदीमें एवं सिन्धु महानदीमें दश महानदियां मिली है-जो इस प्रकारसे हैं-यमुना १ सरयू २ आदी ३ कोशिकी ४ मही ५ सिन्धु ६ विवत्सा ७ विभासा ८. ऐरावती ९ और चन्द्रभागा १० तथा जम्बू द्वीपस्थ मेरु पर्वतकी उत्तर दिशामें रक्ता और रक्तवती इन दो महानदियोंमें दश महा नदियां मिली हैं जैसे-कृष्णा १, महाकृष्णा २ नीला ३, महानीला ४ तोरा ५, महातीरा ६, इन्द्रा ७, इन्द्रसेना ८ वारिषेणा ९ और महा. भोगा १० ॥ सत्र १७॥
जंबू मंदरदाहिणेणं गंगासिंधु महानईओ" त्या-(स. १७) ટીકાર્થ-જબૂદ્વીપસ્થ મેરુ પર્વતની દક્ષિણ દિશામાં જે ગંગા અને સિંધુ નામની મહાનદીઓ મળે છે તેમને નીચે દર્શાવેલી દસ મહાનદીઓ મળે છે- (૧) યમુના (२) सरयू, (3) माटी, (४) Blasी, (५) मी, (6) सिन्धु (७) विवरसा, (८) QATAR, (6) अशक्ती मन (१०) यन्द्रमा
જબૂઢીપસ્થ મેરુ પર્વતની ઉત્તર દિશામાં જે રક્તા અને રક્તાવતી નામની બે મહાનદીઓ છે, તે નદીઓને આ દસ મહાનદીઓ મળે છે-(૧) કૃષ્ણ, (૨) मला , (3) नlal, (४) भडाना , (५) ती२१, (6) माती।, (७) छन्द्र, (८) न्द्रसेना, (6) परिक्ष मने (१०) महास. ॥ सूत्र १७॥
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
