________________
सुघा टीका स्था०९ सू० ३१ दक्षिणभरतगतसिद्धादिकूटनिरूपणम २८७
जम्बू विद्युत्प्रभे वक्षस्कारपर्वते नवकूटाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-सिद्धश्च १ विद्यु. नामानः २ देवकुरवः ३ पद्मः ४ कनकः ५ स्वस्तिकः ६। शीतोदा ७ च सजल: ८ हरिकूटः ९ चैव बोद्धव्यः ॥ १ ॥
जम्बूमन्दरदक्षिणे पद्मे दीर्घवैताहर्ये नवकूटाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-सिद्धः १ पद्मः २ खण्डकः ३ माणिः ४ वैताढ यः ५। एवं चैव यावत् सलिलावत्यां दीर्घवैताढ ये, एवं चने दीघयताढये । एवं यावत् गन्धिलावत्या दोघयताइये नवकूटाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा
सिद्धाः १ गन्धिलः २ खण्डकः ३ माणिः ४ चैतादयः ५ पूर्णः ६ तिमिस्रगुहाः ७) गन्धिलायती ८ वैश्रवणः ९ कूटानों भवन्ति नामानि ॥ १ ॥
एवं सर्वेषु दीर्घताढयेषु द्वौ कूटौ सदशनामको, शेषास्तएव ।।
जम्बू मन्दरे उत्तरे नीलवति वर्षधरपर्वते नवकटाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-सिद्धाः १ नीलवान् २ विदेहः ३ सीता ४ कीर्तिः ५ च हरिकान्ता ६ च । अपरविदेहे रम्यककूटः ८ उपदर्शनः ९ चैव ॥ १ ॥ सलिलावती में दीर्घताढय पर, इसी तरहसे वप्रमें दीर्घवैताढ्य पर और इसी तरहसे गन्धिलावतीमें दीर्घ वैताढय पर नौ कूट कहे गये हैं उनके नाम इस प्रकारसे हैं-सिद्ध १ गन्धिल २ खंडक ३ माणि ४ चैतादय ५ पूर्ण ६ तिमिस्र गुहा ७ गन्धिलायती ८ और वैश्रवण ९ ॥१॥ इस प्रकारसे समस्त दीर्घर्वताढयोंमें दो कूट समान नामयाले हैं और बाकीके ऊपर में कहे हुए जैसे हैं।
जम्बूद्वीप स्थित मन्दरके उत्तरमें नीलचान वर्षधरपर्वत पर नौ कूट कहे गये हैं --जो इस प्रकार से हैं-सिद्ध १ नीलयान २ विदेह ३ सीता ४ कीर्ति ५ हरिकान्ता ६ अपर विदेह ७ रम्यककूट ८ और उपदर्शन ९ ॥१॥ દીર્ઘ વૈતાઢય પર નવ ફૂટે કહ્યા છે અને ગલ્પિલાવતીમાં પણ દીર્ઘ વૈતાઢય પર ५५ नयट। ४i छे. तेमनां नाभी नीय प्रमाणे सभ०४५।-(१) सिद्ध, (२) गन्धित (3) ५४, (४) माणि, (५) वैतादय, (६) पू, (७) तिभित्रशुडा, (૯) ગલ્પિલાવતી અને (૯) વૈશ્રમણ. આ પ્રકારે સમસ્ત દીર્ઘતામાં બે કૃટ સમાન નામવાળાં છે અને બાકીનાં કૃમાં નામ ઉપર કહ્યા પ્રમાણે છે.
જબૂદ્વીપમાં આવેલા મદર૫ર્વતની ઉત્તરે નીલવાનું વર્ષધર પર્વત પર નવ કૂટ કહ્યાં છે. તેમનાં નામે નીચે પ્રમાણે છે
(१) सिद्ध, (२) नातवान्, (3) विटे, (४) सीता, (५) तिः, (६) Rel-ता (७) १५२पिढेड (८) २२५४ ५८ अरे ()S५६° ॥१॥
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫