________________
२७७
-
-
सुघा टीका स्था०९ सू०२८ आयु परिणामनिरूपणम्
पूर्व अवेयकविमानान्युक्तानि, तद्वासिनश्चाऽऽयुष्मन्तो भवन्तीत्यायुःपरिगामभेदान् प्रदर्शयितुमाह--
मूलम् –णयविहे आउपरिणामे पण्णत्ते, तं जहा-गइपरिणामे १ गइबंधणपरिणामे २; ठिइपरिणामे ३, ठिइबंधणपरिणामे ४, उगारवपरिणामे ५,अहेगारयपरिणामे ६, तिरियंगारवपरिणामे ७, दीहंगारवपरिणामे ८, रहस्संगारवपरिणामे९ ॥सू०२८।। __ छाया-नवविध आयुः परिणामः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-गतिपरिणामः १, गतिबन्धनपरिणामः २, स्थितिपरिणामः ३, स्थितिबन्धनपरिणामः ४, ऊर्ध्वगौरवपरिणामः ५, अधोगौरवपरिणामः ६, तिर्यग्गौरवपरिणामः ७, दीर्घगौरवपरिणामः ८, इस्वगौरवपरिणामः ९ ॥ सू० २८ ॥ ____टीका-'णयविहे आउपरिणामे' इत्यादि-आयुः परिणामः-आयुषःकर्म प्रक्रतिविशेषस्य परिणामः-स्वभावः शक्तिर्धर्म इति यावत् इत्यायुः परिणामः, स नविधः प्रज्ञप्तः तद्यथा-गतिपरिणामः-गतिर्देवादिका, तां तत्तदवस्थानादिप्रमाणत्वेन निश्चिता येन स्वभावेनायुनर्जीवं प्रापयति स गतिपरिणामः १, तथा____ "णयविहे आउपरिणामे पण्णत्ते" इत्यादि ।
टीकार्थ-कर्म प्रकृति विशेषरूप आयुका परिणाम स्वभावशक्ति धर्म नौ प्रकारका कहा गया है-जैसे-गति परिणाम १, गतिबन्धन परिणाम २, स्थिति परिणाम ३, स्थिति बन्धन परिणाम ४, ऊर्ध्वगौरय परिणाम ५ अधो गौरव परिणाम ६, तिर्यग गौरवपरिणाम ७, दीर्घगौरव परिणाम ८ और ह्रस्व गौरव परिणाम ९
गतिसे यहां देवादिक गति ली गई है, उस २, गतिमें रहने आदिके प्रमाणसे निश्चित उस २, देवादिगतिको जिस स्वभावसे आयु जीयको
" णवविहे आउपरिणामे पण्णत्ते" त्या-(स. २८) ટીકા-આઠ કર્મપ્રકૃતિઓમાંની એક કર્મ પ્રકૃતિનું નામ આપ્યુ છે. તે આયુનું પરિણામ ( સ્વભાવ, શક્તિ, ધર્મ નવ પ્રકારનું કહ્યું છે. તે નવ પ્રકારની નીચે प्रमाणे छ-(१) गति परिणाम, (२) तिमन्चन परिणाम, (3) स्थिति परिणाम, (४) स्थितिमन्चन परिणाम, (५) 4 औ२५ परिणाम, (६) मागी२५ परिणाम, (७)तिय गौरव परिणाम, (८) ही गो२५ परिणाम मने (८) २५गौ२५ परिणाम.
ગતિ પરિણામ-અહી ગતિ પદ દેવાદિ ગતિનું સૂચક છે. તે તે ગતિમાં (તે દરેક ગતિમાં) રહેવા આદિના પ્રમાણની અપેક્ષાએ નિશ્ચિત એવી તે દેવાદિ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
