________________
-
-
ouTIST-----
१७०
स्यानाङ्गसूत्र सर्पगा ६ चैव श्रीः ७ हीथैव ८ उत्तरतः ॥७॥ अष्टौ अधोलोकयास्तच्या दिक्कुमारीमहत्तरिकाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-भोगङ्करा १ भोगवती २, सुमोगा ३, भोगमालिनी ४ मुवत्सा ५ वत्समित्रा ९ च, वारिषेणा ७ बलाहका ८ ॥ ७ ॥ अष्टौ ऊर्यलोकवास्तव्या दिक्कुमारीमहत्तरिकाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-मेघङ्करा १ मेघवती २, मुमेघा ३, मेघमालिनी ४। तोयधारा ५ विचित्रा ९ च, पुष्पमाला ७ अनिन्दिता ८ ॥ सू० ५६ ॥
टीका-'जंबुद्दीचे दीये' इत्यादि
जम्बूद्वीपनामक मध्यजम्बूद्वीपे स्थितस्य मन्दरपर्वतस्य दक्षिणदिशि पो महाहिमवान् वर्षधरपर्वतोऽस्ति, तस्मिन् वर्ष धरपर्वते अष्टकूटानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-सिद्धो १ महाहिमवान् २ इत्यादि । तत्र सिद्धस्य देवविशेषस्य आयतनोपलक्षितं यत्कूटं तत्सिद्धकूटं बोध्यम् १। इदं कूटं प्राच्या दिशि विज्ञेयम् । ततः क्रमेण पश्चिमदिशि वर्तमानानि महाहिमवदादिकूटानि विज्ञेयानि । तत्र
अब सूत्रकार कूटोंका निरूपण करते हैं-- ___ " जंबुद्दीवे दीये मंदरस्स पव्ययस्स" इत्यादि ।
टीकार्थ-जम्बूद्वीप नामके मध्य जम्बूदीपमें स्थित मन्दर पर्वतकी दक्षिण दिशामें जो महा हिमवान् वर्षधर पर्चत है, उस वर्षधर पर्वत पर
आठ कूट कहे गये हैं। उनके नाम इस प्रकार से हैं-सिद्ध १, महा हिमवान २. हिमवान ३, रोहिता ४, होकूट ५, हरिकान्त ६, हरिवर्ष ७, और वैडूर्यकूट इनमें जो कूट सिद्ध-देच विशेषके आयतनसे उप लक्षित है, यह सिद्ध कूट है, यह कूट प्राची दिशामें-पूर्व दिशामें है, इसके बाद क्रमशः पश्चिम आदि दिशाओं में वर्तमान महा हिमवान कूट है-यह महा हिमवान कूट महा हिमवान पर्वतका नायक जो देव है उस देवके आवाससे युक्त है। हिमवस्कूट हैमवतवर्षका जो
હવે સૂત્રકાર કૂટનું નિરૂપણ કરે છે___“जंबूदिये दीवे मंदरस्स पव्वयस्स" त्याટીકાર્થ-જંબુદ્વીપ નામના મધ્ય જંબુદ્વીપમાં આવેલા મન્દર પર્વતની દક્ષિણ દિશામાં
મડાહિમવાન વર્ષધર પર્વત છે, તે વર્ષધર પર્વત પર આઠ કંટે કહ્યા છે. तमना नाम नीय प्रमाणे छे–(१) सिद्ध, (२) महाभियान, (3) डिभवान्, (४) शडित, (५) हीट, (१) Rt, (७) २५ भने वेडूयट सिट નાસન જે કટ છે તે સિદ્ધ દેવ વિશેષના આવાસથી યુક્ત છે. તે પૂર્વ દિશામાં આવેલું છે, ત્યારબાદ પશ્ચિમ આદિ દિશામાં મહાહિમવાન્ આદિ ફૂટે અનુક્રમે આવેલા છે. મહાહિમવાન પર્વતને અધિષ્ઠાતા જે દેવ છે તે દેવના આવાસથી
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
