________________
सुघा टीका स्था०७ सू०१२ सप्तविधमूलगोत्रनिरूपणम्
५७९ मस्यापत्यानि, तत्र क्षत्रियाः-मुनिमुव्रतनेमिनाथौ जिनौ, रामलक्ष्मणवर्जाः बलदेववासुदेवाः, ब्राह्मणाश्च-इन्द्रभूत्यादयस्त्रयो गणधरा वज्रस्वामी चैते गौत. मगोत्रीयाः तथा-वत्सा:-वत्सस्यापत्यानि शय्यम्भवादयः । कौत्सा शिवभूत्यादय:-'कोच्छं सिवभूइंपिय' इतिवचनात् । एवं कौशिका पडुलूकादयः । माण्डव्याः मण्डोरपत्यानि । वाशिष्ठा-वशिष्ठस्यापत्यानि-पष्ठगणघरायसुह. स्त्यादयः। तत्र काश्यपादिषु सप्तसु मूलगोत्रेषु प्रत्येकं गोत्रं सप्तविधम् । तत्र ये काश्यपशब्दव्यपदेश्यत्वेन विवक्षितास्ते काश्यपा उच्यन्ते । ये तु काश्यप गोत्रोत्पन्नशाण्डिल्यादि पुरुषापत्यानि ते शाण्डिल्यादय उच्यन्ते । एवं गौतमादि विषयेऽपि बोध्यम् । ॥ मू० १२ ॥ भी समझना चाहिये, गौतमके जो अपत्य-सन्तान हैं वे गौतम हैं। मुनिसुव्रत एवं नेमिनाथ ये दो जिन राम लक्ष्मणको छोड़कर बलदेव और वासुदेव ये क्षत्रिय, इन्द्रभूति आदि तीन गणधर एवं वज्रस्वामी ये ब्राह्मण, गौतम गोत्रीय हैं।
तथा-वत्सके अपत्य शरयंभव आदि वत्स हैं। "कोच्छं सिवभूई पिय" इस वचनके अनुसार शिवभूति आदि कौत्स हैं। षटू उलूक आदि कौशिक हैं। मण्डुकके अपत्य माण्डव्य हैं। छठे गणधर और आर्य सुहस्ती आदि वशिष्ठ के अपत्य होनेसे वाशिष्ठ हैं। इन सात मूल गोत्रमें से प्रत्येक मूलगोत्र सात प्रकारका कहा गया है। जो "काश्यप" इस शब्दसे विवक्षित होते हैं वे काश्यप कहलाते हैं और जो काश्यप गोत्रमें उत्पन्न शाण्डिल्य आदि कहलाते हैं। इसी तरहका कथन गौतम आदिके विषयमें भी जानना चाहिये। ।। सूत्र १२॥
ગૌતમના જે સંતાને છે તેમને ગૌતમ કહે છે મુનિસુવ્રત અને નેમિનાથ ભગવાન, રામલક્ષમણ સિવાયના બળદેવે અને વાસુદેવ વગેરે ક્ષત્રિય, ઇન્દ્રભૂતિ આદિ ત્રણ ગણધર અને વાસ્વામી વગેરે બ્રાહ્મણે, ગૌતમ ગોત્રીય હતા.
शय्यम माहि पसिना सतानाने पत्सगोत्रीय ४३ छ. "कोच्छं सिव. भूइं पिय" मा थन अनुसार शिवभूति महिने औत्स गोत्रीय छे. ષટું ઉલૂક આદિ કૌશિક ગેત્રીય હતા મંડકના સંતાનોને માંડવ્ય કહે છે. છઠ્ઠા ગણધર અને આર્ય સહસ્તી આદિ વશિષ્ઠના સંતાન હોવાથી તેમને વાશિષ્ટો કહે છે. આ સાત મૂલગોત્ર છે. પ્રત્યેક શેત્રના સાત પ્રકારે પડે છે. જે એ “કાશ્યપ” આ શબ્દથી વિવક્ષિત થાય છે, તેમને કાશ્યપ કહે છે, અને જેઓ કાશ્યપ ગેત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલા શાંડિલ્યના સંતાનને શાંડિલ્ય કહે છે. એજ પ્રકારનું કથન ગૌતમ આદિ વિષે પણ સમજી લેવું. છે સૂ. ૧૨ છે
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
