________________
स्थानाङ्गसूत्रे मैथुनविषयकमसत्यं दोषमारोपयितुमना आचार्यसमीपे गत्वा वदतिगाथा-जेहग्जेण अकज्नं, सज्जं देवालए कयं अज्जं ।
उबजीविभो न भंते ! मए तु संसहकप्पोऽत्थ ॥ २॥ छाया-ज्येष्ठार्येण अकार्य, सद्यो देवालये कृतमद्य ।
उपजीवितो न भदन्त ! मया तु संसृष्टकल्पोऽत्र ॥ २ ॥ __ अयमर्थ:-हे भदन्त ! अद्य सद्यः-इदानीमेव देवालये व्यन्तरायतने ज्येष्ठार्येण अकार्य-मैथुनसेवालक्षणम् अकृत्यं कृतम्-आचरितम् । अत्र मैथुनसेवनरूपे प्रस्तावे मया तु संसृष्टकल्पो न उपजीवितः मया तु तदकार्य नाचरितमित्यर्थः । इति । अत्रापि आचार्यसमीपगमने मासलघु । 'ज्येष्ठायेण अकार्य कृत-'मित्यादि कथने मासगुरु । एवं क्रमेण पाराश्चिकं यावत्मायश्चित्तप्रस्तारो बोध्यः । अत्रापि क्षुल्लकस्य मृषावादविरमणबतभङ्गननितः प्रायश्चित्तप्रस्तारः । रत्नाधिको यदि सत्यमेव तथाविधाकृत्यकारी भवति, तदपह्नवं च उस रत्नाधिक साधु में झूठा मैथुन विषयक दोषको आरोपित करनेकी इच्छासे वहांसे चला आता है, और आचार्य के पास जाकर कहता है" जेटुंज्जेण अकजं सज्जं" इत्यादि ।
हे भदन्त ! आज अभी व्यन्तरायतनमें - ज्येष्ठ आर्यने मैथुन सेवनरूप अकार्य कार्यका सेवन किया है, मैंने इसे देख लिया है. अपने व्रतकी रक्षा करनेके अभिप्रायसे मैंने उस अकार्यका सेवन नहीं किया है, इस तरह आचार्य के समीप आने में उसे मास लधु प्रायश्चित्त लगता है, और ऐसा कहने पर मास गुरु प्रायश्चित्त लगता है, इसी क्रमसे पूर्वोक्त कथनके अनुसार पाराश्चित प्रायश्चित्त तक उस क्षुल्लकको प्रायश्चित्त प्रस्तारका पात्र जानना चाहिये तथाજઈને આવી પહોંચું છું. આ પ્રમાણે કહીને તે પર્યાય રેષ્ઠ સાધુ પર બ્રહ્મચર્ય વ્રતના ભંગને આરોપ મૂકવાની ઈચ્છાથી તે ત્યાંથી ચાલી નીકળ્યો. मायायनी पासे ४७२ ते मा प्रमाणे यु-"जेटुज्जेण अकज्जं सज्ज" ઈત્યાદિ–“હે ભગવન! આજે અત્યારે જ વ્યત્તરાયતનમાં (દેવાલયમાં)
યેષ્ઠ સાધુએ મિથુન સેવન રૂપ અકાર્યનું સેવન કર્યું છે. મેં તેનું તે દુષ્કૃત્ય જોઈ લીધું છે. મારા વતની રક્ષા કરવા માટે મેં તે દુષ્કૃત્યનું સેવન કર્યું નથી” આ પ્રકારનું છેટું દેષા પણ કરવાની ઈચ્છાથી ત્યાં આવેલા તે લઘુ પર્યાય સાધુને માસ લઘુ પ્રાયશ્ચિત્ત લાગે છે. અને ગુરુની સમક્ષ આ પ્રકારે ખેતી વાત કરવાથી તેને મારા ગુરુ પ્રાયશ્ચિત લાગે છે. પારચિત પ્રાયશ્ચિત્ત પર્યન્તના પ્રાયશ્ચિત્ત પ્રરતારને પાત્ર તે સાધુ કયારે બને
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૪
