________________
३५५
सुघा टीका स्था०६ सू० २९ षड्विधप्रमादनिरूपणम् तथा-मोहनीयस्य कर्मण उदयेन-मिथ्यात्ववेदशोकादिरूपमोहनीयकर्मण उदयावलिकायां प्रवेशेन उन्माद प्राप्नुयादिति षष्ठं स्थानम् ॥ सु० २८॥
यत्रोन्मादस्तत्र प्रमादोऽपि तिष्ठत्येवेति प्रमादस्य षड् विधत्वमाह
मूलम्-छविहे पमाए पण्णत्ते, तं जहा-मजप्पमाए १, णिद्दप्पमाए २, विसयप्पमाए ३, कसायप्पमाए ४, जूयप्पमाए ५, पडिलेहणापमाए ६ ॥ सू० २९ ॥
छाया-पविधः प्रमादः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-मद्यप्रमादो १ निद्राप्रमादो २ विषयप्रमादः ३ कषायप्रमादो ४ द्यूतप्रमादः ५ प्रतिलेखनाप्रमादः ६ ॥सू०२९।। को प्राप्त कर लेता है यह बात तो प्रत्यक्ष ही है । तथा उन्माद होने का छठा कारण मोहनीय कर्म का उदय है जीव को जब विशिष्टावस्था में मिथ्यात्व वेद शोक आदि के रूप में मोहनीय कर्म का उदय होता है तब जीय उन्माद की अवस्था को प्राप्त करताहै इस प्रकार के ये ६ कारण जीच को उन्माद अवस्था की प्राप्ति कराते हैं यह प्रकट कियाहै ॥सू०२८॥
जहां उन्माद होता है वहां प्रमाद भी होता ही है इसलिये अब सूत्रकार प्रमाद की षट् प्रकारता का निरूपण करते हैं
'छब्धिहे पमाए पण्णत्ते' इत्यादि सूत्र २९ ॥ टीकार्थ-प्रमाद ६ प्रकारका कहा गयाहै जैसे-मद्यप्रमाद१ निद्रा प्रमाद २ विषय प्रमाद ३ कषाय प्रमाद ४ द्यूतप्रमाद ५ और प्रतिलेखनाप्रमाद ६ થવાને કારણે ઉન્માદ દશાને પ્રાપ્ત કરે છે, આ વાતને તે ઘણા લોકોને પ્રત્યક્ષ અનુભવ થતું હોય છે.
(૬) મોહનીય કર્મના ઉદયથી પણ જીવ ઉન્માદ દશા પ્રાપ્ત કરે છે. જીવને જ્યારે વિશિષ્ટાવસ્થામાં મિથ્યાત્વ, વેદ, શેક આદિ રૂપે મોહનીય કર્મને ઉદય થાય છે ત્યારે પણ જીવ ઉન્માદની અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરે છે. આ પ્રકારના ૬ કારણને લીધે જીવ ઉન્માદની અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરે છે, એમ સમજવું. જે સ. ૨૮ |
જ્યાં ઉન્માદ હેાય છે ત્યાં પ્રમાદ પણ હોય છે જ. તેથી હવે સૂત્રકાર પ્રમાદના ૬ પ્રકારનું નિરૂપણ કરે છે.
" छविहे पमाए पण्णत्ते" त्याह
प्रमाना नाय प्रमाणे ६ ५२ छ-(1) भोप्रमाद, (२) निद्राप्रमा, (3) विषयमा, (४) ४ायमा, (५) धूतप्रभा मने (6) प्रति
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૪
