________________
सुघा टीका स्था०६ सू० ८ संसारजीव निरूपणम् पृथिवीकायिकाः पृथिवीकायिकेषु उत्पद्यमानः पृथिवीकायिकेभ्यो या यावत् त्रस. यायिकेभ्यो या उत्पद्येत । स एव खलु पृथिवीकायिकः पृथिवीकायिकत्वं विमा जहत् पृथिवीकायिकतया या यावत् त्रसकायिकतया या गच्छेत् । अकायिका अपि षड्गतिकाः पडागतिकाः । एवमेव यावत् त्रसकायिकाः ॥ सू० ८॥
टीका-'छन्धिहा' इत्यादिसंसारसमापनका संसरणं पहिभ्रमणं संसारः नारकतिर्यग्नरामरभयेषु परिभ्रमणम्, तं सम्यक् एकीभायेन आपना प्राप्ताः संसारसमापनाः, त एव संसारसमान्नकाः भयवर्तिनो जीवा इत्यर्थः । ते व षविधाः प्रज्ञप्ता: कथिताः । पइविधत्यमेवाहतद्यथा-पृथिवीकायिकाः पृथिवीकायिकजीवाः । यावत त्रसकायिकाः । यावत्प
। ये ऊपरके सूत्रमें कहे गये ताराग्रह संसार में ही हैं, इसलिये अब सूत्रकार संसारी जीवोंका कथन करते हैं__ 'छव्यिहा संसार समापन्नगा' इत्यादि सू० ८॥ टीकार्थ-संसार समापनक जीव संसारी जीय छ प्रकारके कहे गयेहैं, जैसेपृथिवीकायिक १ यावत् त्रसकायिक ६ इनमें जो पृथिवीकायिक जीव हैं ये षट् गतिक और षट् आगतिक हैं-जैसे-पृथिवीकायिकों में उत्पन्न हुआ पृथिवीकायिक जीय पृथिवीकायिकोंसे आकर पृथिवीकायिक रूपसे उत्पन्न हो सकता है, यावत् त्रसकायिकोंमें से आकर पृथियोकायिक रूपसे उत्पन्न हो सकता है, वही पृथिवीकायिक जीव पृथिवीकायिक रूप अपनी अवस्थारूप पर्यायको छोडकर पुनः पृथियोकायिक रूपसे उत्पन्न हो सकता है, यावत् त्रसकायिक रूपसे उत्पन्न हो सकता है,
આગલા સૂત્રમાં જે તારા રૂ૫ ગ્રહની વાત કરવામાં આવી છે, તેઓ સંસારમાં જ છે. તેથી હવે સૂત્રકાર સંસારી નું કથન કરે છે.
टी12-" छव्विहा संसारसमापन्नगा " त्याह
સંસાર સમાપન્નક જી-સંસારી જીવો ૬ પ્રકારનાં કહ્યો છે. પૃથ્વી. કાયિકથી લઈને ત્રસકાયિક પર્યતન ૬ પ્રકાર અહીં ગ્રહણ કરવા જોઈએ. જે પૃથ્વીકાયિક જીવે છે તેઓ પદ્ ગતિક (છ ગતિમાં ગમન કરનારા) અને વટુ આગતિક (છ ગતિમાંથી પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થનારા) હોય છે. જેમકે પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થયેલા જીવ પૃથ્વીકાયિકામાંથી આવીને પૃથ્વીકાયિક રૂપે ઉત્પન્ન થઈ શકે છે, અને અપૂકાયિક, વાયુક વિક, તેજસ્કાયિક, વનસ્પતિ કાયિક અને ત્રસકાયિકમાંથી આવીને પણ પૃથ્વીકાયિક રૂપે ઉત્પન્ન થઈ શકે છે. એ જ પૃથ્વીકાયિક જીવ પિતાની પૃથ્વીકાયિક અવસ્થા રૂપ પર્યાયને છોડીને ફરી પૃથ્વીકાયિકથી લઈને સકાયિક પર્વતના છએ પ્રકારના છમાં ઉત્પન્ન
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
