________________
%
E
स्थानागपत्रे इति निपातो वितर्के, किं क्रियते-सम्पद्यते ?, इत्थं वितर्कणायां विनिश्चयार्थमाहएकान्तशः निश्चयेन मया पापं कर्मक्रियते-उपाय॑ते । इति चतुर्थ स्थानम् ४१ पूर्ववैपरीत्येनाह-एतत्पुरुषकृताक्रोशनादिकं सम्यक् सहमानस्य क्षममाणस्य तितिक्षमाणस्य अध्यासीनस्य च मम-प्रया खलु मन्ये किं क्रियते ?, एकान्तशो मया निर्जरा क्रियते-मम निर्जरा भवतीत्यर्थः । इति पञ्चमं स्थानम् ५। इत्येतैः पश्चमिः स्थानः छद्मस्थ उदीर्णान् परीषहोपसर्गान् सम्यक् सहते यावत् अध्यास्ते इति निगमनम् । सम्पति केवली तीर्थंकरगणधरादिः यैः स्थानः उदीर्णान् परीषहोपसर्गान् सम्यक सहते यावदध्यास्ते तानि पञ्च स्थानानि प्राह-तद्यथा-क्षिप्तचित्ता= होगा। यहां " मन्ये " यह वितर्क में निपात है, ऐसे विचार से भी वह आगत परीषहादिकों को अच्छी तरहसे सहता है।
पांचवां कारण ऐसा है-" मम च खलु सम्यक् सहमानस्य यावत् अध्यासीनस्य" इत्यादि--वह पुरुष ऐसा विचारता है कि यदि मैं इन पुरुषों आदि द्वारा कृत उपसर्ग आदिकों को अच्छी तरह से सहन कर लेता हूं, यावत् अपने कर्तव्य कर्म से विचलित नहीं होता हूं, अविचलित बना रहता हूं, तो यह बात निश्चित है कि मेरे कर्मों की एकान्ततः निर्जरा होगी। इस प्रकारके ये पांच स्थान हैं, इन पांच कारणों को लेकर छद्मस्थ संयत उदीर्ण परीषह और उपसर्गों को सम्यक प्रकार सहन करता है, यावत् उनसे अपने गृहीत मार्गसे विचलित नहीं होता है। ___ अब सूत्रकार उन स्थानों को प्रकट करते हैं, कि जिन स्थानों को लेकर तीर्थंकर और गणधर आदि उदीर्ण परीषहों को और उपसर्गों પદ આ પ્રકારનો વિતી પ્રકટ કરે છે. આ પ્રકારના તેના વિતકને લીધે પણ તે પરીષહ અને ઉપસર્ગોને અડગતાથી સહન કરે છે.
पांचभुं ॥२७ -" मम च खलु सम्यक् सहमानस्स यावत् अध्यासीनस्य " ઈ-યાદિતે સાધક સાધુ એ વિચાર કરે છે કે-“જે આ પુરુષ આદિ દ્વારા ઉત્પન્ન કરાયેલા ઉપસર્ગ આદિને હું સમભાવપૂર્વક સહન કરીશ, મારાં કર્તવ્ય માર્ગમાં (સંયમ માર્ગમાં) દઢતાપૂર્વક આગળ વધીશ, તો એ વાત તે નિશ્ચિત જ છે કે મારા કર્મોની એકાન્તતઃ નિજ રા થશે. આ પ્રકારના વિચારથી પ્રેરિત થઈને પણ તે પરીષહ તથા ઉપસર્ગોને સહન કરે છે, દીન. ભાવને ત્યાગ કરીને સમભાવપૂર્વક તેમને સહન કરે છે અને સંયમ પથે દૃઢતાપૂર્વક આગળ વધે છે.
ने स्थान। (101) ने सीधे तीर्थ रे। भने । Gly परी. પહો તથા ઉપસર્ગોને સારી રીતે સહન કરે છે, તે સ્થાનનું હવે સૂત્રકાર
श्री. स्थानांग सूत्र :03
