________________
५६९
सुधाटीका स्था० ५ उ०१ सू०१३ निषधादिस्थाननिरूपणम् सम्मति निषद्यादि स्थानानि निरूपयति
मूलम्-पंच निसिजाओ पण्णत्ताओ, तं जहा-उक्कुडुई १, गोदोहिया २, समपायपुता ३, पलियंका ४, अद्धपलियंका ५॥ पंच अज्जवट्ठाणा पण्णत्ता, तं जहा-साहु अज्जवं, १ साहु मद्दवं २, साहु लाघवं ३, साहु खंती ४, साहु मुत्ती ५॥ सू०१३॥ __ छाया-पञ्च निषयाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-उत्कुटुका १, गोदोहिका २, समपादपुता ३. पर्यङ्का ४, अर्द्धपर्यङ्का ५। पञ्च आर्जवस्थानानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथासाध्वार्जवम् १, साधु मार्दवम् २, साधु लाघवम् ३, साधु क्षान्तिः ४, साधु मुक्तिः ५।।सू० १३॥
टीका-पंच निसिज्जाओ' इत्यादि
निषदनानि-उपवेशनानि निषधाः आसनविशेषरूपा, ताः पञ्चविधा प्रज्ञप्ताः । ता एवाह-उत्कुटुका-पुतस्य अलगनेन उपवेशनम् १। गोदोहिका-गोदो. हनकाले यथा उपवेशनं भवति, तद्वद् य आसनविशेषः सा गोदोहिकेत्युच्यते
अब सूत्रकार निषद्या आदि स्थानोंका निरूपण करते हैं-- 'पंच निसिज्जाओ पण्णत्ताओ' इत्यादि सूत्र १३॥ सूत्रार्थ-आसन विशेष रूप जो निषद्याहैं, वे पांच प्रकारकीहैं-जैसेउत्कुटुका १ गोदोहिका २ समपादपूता ३ पर्यङ्का ४ और अर्द्ध पर्यङ्का५ ।
पांच आर्जव स्थान कहे गये हैं, जैसे-साध्वार्जव १ साधुमार्दव २ साधु लाघव ३ साधुक्षान्ति ४ और साधु मुक्ति ५।
टीकार्थ-जमीन पर जिस आसनमें पुत(बैठक)नहीं लगते हैं, ऐसा वह बैठने रूप आसन उत्कुटुकासन है, गायका दोहन जिस आसनसे बैठ
હવે સૂત્રકાર નિષદ્યા આદિ સ્થાનેનું નિરૂપણ કરે છે. सूत्राथ-" च निसिज्जाओ पण्णत्ताऔ” त्याસૂત્રાર્થ_આસનવિશેષ રૂપ જે નિષદ્યા છે, તેને નીચે પ્રમાણે પાંચ પ્રકાર કહ્યાં छ-(१) , (२) , (3) समयाभूता, (४) ५५ । भने (५) म°44 1.
નીચે પ્રમાણે પાંચ આર્જવસ્થાન કહ્યાં છે –(૧) સાધ્વાજંવ, (૨) સાધુ भा, (3) साधु साधव, (४) साधु शान्ति मन (५) साधु भडित,
ટીકાથ–જે આસનમાં જમીન પર પુતને (કુલાને) રાખવામાં આવતા નથી તે આસનને “ઉત્કટુકાસન” કહે છે. આ આસનમાં ઉભડક બેસવું પડે છે.
स्था-७२
श्री. स्थानांग सूत्र :03
