________________
सुधा टीका स्था०५ उ०१ सू०७ केवलशान दर्शनविषयामलोमतानिरूपणम् ५२१ विस्मयाद् लोभाद् वा अवधि दर्शनोत्पादप्रथमसमयेऽवधिमान् संक्षुब्धावधिदर्शनो भवतीति ॥ ५ ॥ इत्येतैः पूर्वोक्तैः पञ्चभिः स्थानः अवधिदर्शनं समुत्पत्तुकामम् तत्पथमतायाम् अवधिदर्शनोत्पादप्रथमसमये स्कम्नीयात् क्षुभ्येदिति ॥ सू०६॥ सम्पति केवलज्ञानदर्शनविषयामक्षोभतामाह
मूलम्--पंचहिं ठाणेहिं केवलवरनाणदसणे समुप्पजिउकामे तप्पढमयाए नो खंभाएज्जा, तं जहा- अप्पभू तं वा पुढविं पासित्ता तप्पढमयाए णो खंभेज्जा, सेसं तहेव जाव भवणगिहेसु संनिक्खित्ताई चिटुंति ताई वा पासित्ता तप्पढमयाए णो खंभाएज्जा, इच्चेएहिं पंचहि ठाणेहिं जाव नो खंभाएज्जासू०७।
छाया–पञ्चभिः स्थानः केवलवरज्ञानदर्शनं समुत्पत्तुकामम् तत्प्रथमतायां नो स्कम्नीथात् , तद्यथा-अल्पभूतां वा पृथिवीं दृष्ट्वा तत्पथमतायां नो स्कम्नी. यात् , शेषं तथैव यावद् भवनगृहेषु सन्निक्षिप्तानि तिष्ठन्ति तानि वा दृष्ट्वा तत्पथमतायां नोस्कम्नीयात् , इत्येतैः पञ्चभिः स्थानैः यावत् नो स्कम्नीयात्॥सू.७॥ यसे अथवा उनके लोभसे अवधिदर्शनकी उत्पत्तिके प्रथम समयमें अवधिज्ञानवाला जीव संक्षुब्ध अवधिदर्शनवाला हो जाता है, इस प्रकारके इन पूक्ति पांच कारणोंसे उत्पत्तिके योग्य हुआ अवधिदर्शन अपनी उत्पत्तिके प्रथम समयमें क्षुभित हो जाता है, या क्षुभित हो सकता है, ६॥ तात्पर्य इस कथनका ऐसाहै, कि अवधिज्ञानीको अवधि. दर्शन होता है, पर वह इन निर्दिष्ठ पांच कारणोंसे अपने उत्पन्न होनेके प्रथम समयमें क्षुभित भी हो सकता है, इसी तरह से अवधिज्ञान भी क्षुभित हो सकता है । सू०६॥ સંક્ષખ્ય અવધિજ્ઞાનવાળો થઈ જાય છે-તે પ્રકારના ભંડારો તેણે પહેલાં કદી પણ જોયાં નથી, તેથી વિરમયને લીધે અથવા તે પ્રાપ્ત કરવાના લેભને લીધે તે સંક્ષુબ્ધ અવધિદર્શનવાળે થઈ જાય છે.
આ પ્રકારના ઉપર્યુક્ત પાંચ કારણોને લીધે ઉત્પત્તિને યોગ્ય એવું અવધિદર્શન પણ ઉત્પત્તિના પ્રથમ સમયમાં શુભિત ( ચલાયમાન) થઈ જાય છે અથવા ચલાયમાન થઈ શકે છે. આ કથનને ભાવાર્થ એ છે કે અવધિજ્ઞાનીને અવધિદર્શન થાય છે ખરું, પણ ઉપર્યુક્ત પાંચ કારણોને લીધે ઉત્પન્ન થયા બાદ પ્રથમ સમયમાં જ તેનું અવધિદર્શન મુભિત પણ થઈ શકે છે, અને એ જ રીતે અવધિજ્ઞાન પણ સુજિત થઈ શકે છે. એ સૂત્ર ૬ છે
स्था०-६६
श्री स्थानांग सूत्र :03
