________________
૩૮૮
स्थानाङ्गसूत्रे
णाममेगे गोप्पए विसीयइ ४ । ( ३ ) | एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा - समुदं तरित्ता णाममेगे समुद्दे विसीयइ ४ ( ४ ) ॥ सू० २३ ॥
छाया - चत्वारस्तरकाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - समुद्रं तारामीत्येकः समुद्र तरति १, समुद्र तरामीत्येको गोष्पदं तरति २, गोष्पदं तरामीत्येकः समुद्रं तरति ३ गोष्पदं तरामीत्येको गोष्पदं तरति ४। ( १ ) । एवमेव चत्वारि पुरुषजातानि प्रज्ञप्तानि तद्यथा - समुद्रं तारामीत्येकः समुद्रं तरति । ( २ ) ।
चत्वारस्तरकाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - समुद्रं तरीत्वा नामैकः समुद्रे विषीदति १, समुद्रतरीत्या नामैको गोष्पदे विषीदति २. गोष्पदं तरीत्वा नामैकः समुद्रे विषीदति ३, गोष्पदं तरीत्वा नामैको गोपदे विषीदति ४ । ( ३ ) । एवमेव चत्वारि पुरुषजातानि मज्ञप्तानि तद्यथा - समुद्र तरीत्या नामेकः समुद्रे विषीदति ४ ( ४ ) ॥ सू० २३ ॥
"
टीका - चत्तारि तरगा " इत्यादि - तरकाः - तरन्तीति तरास्त एव तरकाः ते चत्वारः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - एकः - कश्चित् तरकः तरणशीलः समुद्र तरामीति कृत्वा समुद्रं तरति १, एकः कश्चित्तरकः समुद्रं तरामीति कृत्वा तत्तरणासमर्थो गोष्पदं - गोखुरपरिमितजलयुक्तं जलाशयं तरति २, एकः कश्चित्तरकः गोष्पदं नरामीति निश्चित्य सामर्थ्यबाहुल्यात् पश्चात् समुद्रं तरति ३, एकः कश्चिद्
अब सूत्रकार इनके तरणशीलोंका निरूपण करनेके लिये सूत्र चतुष्टयका कथन करते हैं - चत्तारि तरगा पण्णत्ता इत्यादि' सूत्र २३ ॥ टीकार्थ-तरक-तैरनेवाले चार प्रकार के होते हैं- जैसे- एक तरक ऐसा होता है जो " मैं समुद्र में तैरूं " ऐसा विचार करके समुद्र में तैरता है १ एक तरफ ऐसा होता है जो " मैं समुद्र में तैरूं " इस प्रकार विचार कर गोष्पदमें तैरता है २ एक तरक ऐसा होता है जो "मैं गोष्पदमें तैरूं " ऐसा विचार करके समुद्र में तैरता है ३ एक तरक ऐसा होता है जो " मैं गोष्पदमें तैरूं " ऐसा विचार करके गोष्पदमेंही तैरता है ४ તરવૈયાઓનું
હવે સૂત્રકાર તે સમુદ્રને તરી જવાના પ્રયત્ન કરનાર यार सूत्रों द्वारा निश्चय रे छे. " चत्तारि तरगा पण्णत्ता " इत्याहि
टीडार्थ-तरम्ना (तरवैयामोना) नीचे प्रमाणे यार प्रहार उद्या छे - (१) अध ये तर " हुं समुद्रमां तरीश, " वो विचार रीने समुद्रमां तरे छे. કોઇ એક તરક એવા વિચાર કરે છે કે ‘હું સમુદ્રમાં તરીશ, ધારે છે” પણ તે ચેષ્પદમાં તરે છે. (૩) કાઈ તરવૈયા “ હું ગપટ્ટમાં તરીશ
""
प्रा.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩
