________________
३५०
स्थानाङ्गसूत्रे ___ चतुर्विधः संघासः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-देयो नामैको देव्या सर्द्ध संवासं गच्छति १, देवो नामैको मानुष्याः साध संघासं गच्छति २, मनुष्यो नामैको देव्या साढे संवासं गच्छति ३, मनुष्यो नामैको मानुष्यालाई संवासं गच्छति ४, (४)।
चतुर्विधः संवासः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-असुरो नामैकोऽसुर्या सार्द्ध संयासं गच्छति, असुरो नामैको राक्षस्या सार्द्ध संवासं गच्छति ४, (५)। ____ चतुर्विधः संवासः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-असुरो नामैकोऽसुर्या सार्द्ध संयास गच्छति, असुरो नामैको मानुष्या साद संवासं गच्छति ४, (६) ___ चतुर्विधः संघासः प्रज्ञप्तः, तद्यया-राक्षसो नामैको राक्षस्या सार्द्ध संघासं गच्छति, राक्षसी नामैको मानुष्या साई संवासं गच्छति ४ (७) ॥मू० १८॥
टीका-'चउबिहे संपासे” इत्यादि-पष्टम् , नवरं-संवसन-संवासःस्त्रिया सह सङ्गमः, 'दिव्यः'-धौः-स्वर्गः, तद्वासी देवोऽपि उपचाराद् द्यौः,
'चउव्यिहे संवासे पण्णत्ते इत्यादि' सूत्र १७ ॥ टीकार्थ-संवास चार प्रकारका कहा गयाहै जैसे-दिव्य१ आसुर२ राक्षस ३ एवं मानुष ४ स्त्रियों के साथ जो संगम किया जाता है उसका नाम संवास है " दिवि भवः दिव्यः" इस व्युत्पत्तिके अनुसार देवलोक होनेवाला जो संघास है यह दिव्य संवासहै । परन्तु यहां वैमानिक देय सम्बन्धी संवास लिया गयाहै "द्यो" नाम देवल ककाहै, देवलोकमें रहनेवाले देव भी उपचारसे “ द्यो" कह दिये गयेहैं । इन देशों में जो संघास होता है, वही दिव्य संचास है । इस प्रकार कहनेसे नवौयेयक आदि विमानोंमें भी संबास होने की आपत्ति आ सकतीहै, परन्तु वहां संवास देवलोगोंसे आगे नववेयक आदिकोंमें नहीं है, अतः यहां दिव्य संवा
" चउविहे संवासे पण्णत्ते" त्याह-(१७) ટીકાથ–પુરુષ અને સ્ત્રીના મિથુન સેવનને સંવાસ કહે છે. તેને નીચે પ્રમાણે यार २ ॥ -(१) ६०य सास, (२) मासु२ सपास, (3) राक्षस सपास भने (४) भानुष सपास. “दिवि भवः दिव्यः " मा व्युत्पत्ति मनु. સાર સ્વર્ગમાં (દેવેલેકમાં) જે સંવાસ થાય છે તેનું નામ દિવ્યસંવાસ છે. मही मानि: ५ समधी सयास४ ४२यामा माव्य छ. "छौ" सेट २५. स्मारना। हैवान ५ मी. भोपारिश “धी" કહેવામાં આવેલ છે. આ દેવામાં જે મિથુન સેવન થાય છે તેને દિવ્ય સંવાસ કહે છે. આ પ્રકારના કથનમાં નવેયકવાસી દેવામાં પણ સંવાસ હવાની વાત માનવાને પ્રસંગ ઉદ્દભવશે. પણ ત્યાં સંવાસને સદ્ભાવ હોતે જ નથી. તેથી અહી વિમાનિક દેવ સંબંધી સંવાસ જ , દિવ્યસંવાસ” પદ દ્વારા ગૃહીત
श्री. स्थानांग सूत्र :03
