________________
सुघा टोका स्था०४ उ.४ सू.८ कियावाद्यादितीर्थिकस्वरूपनिरूपणम् ३०३ वादी यावत् नैनयिकवादी ४। एवमसुरकुमाराणामपि यावत् स्तनितकुमाराणाम् । एवं विकलेन्द्रियवज यावत् वैमानिकानाम् ।। सू० ८॥
टीका-" णेरइयाण " इत्यादि, स्पष्टम् , नवरं-नारकादिपश्चेन्द्रियाणां समनस्कत्वादेतानि चत्वारि अपि वादिसमवसरणानि भवति, “विकलिंदियवज्ज" इति एक द्वि त्रिचतुरिन्द्रियाणामसंज्ञिपञ्चेन्द्रियाणां जीवानाममनस्कत्वादेतानि चत्वारि न सम्भवन्तीति ।। मू० ८॥
पुरुषाधिकारात् पुरुषविशेषान्निरूपयितुं प्रायो दृष्टान्तसूत्रपुरस्सराणि त्रिचत्यारिंशतं ( ४३) पुरुषसूत्राण्याह
मूलम् -चत्तारि मेहा पण्णत्ता, तं जहा-गजित्ता णाममेगे णो यासित्ता १, वासित्ता णाममेगे णोगज्जित्ता, २, एगे गज्जिताऽवि वासित्ताऽवि ३, एगे णो गजित्ता णो वासित्ता ४॥ (१)। एयामेव चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा-गज्जित्ता णाम मेगे णो वासित्ता ४, (२)
वादि समवसरणोंका कथन करके अब सूत्रकार उन्हें २४ दण्डकोंमें निरूपित करते हैं-" णेरइयाणं चत्तारि वादिसमोसरणा पण्णत्ता इत्यादि - नारकादि पश्चेन्द्रियोंके क्रियावादी यावत् वैनयिकवादी आदि चार वादिसमवसरण होते है । इसी तरहसे असुरकुमारों को लेकर यावत् स्तनितकुमारोंके भी ये चार वादिसमवसरण होते हैं। तथा विकलेन्द्रिय-दो इन्द्रिय तेइन्द्रिय चौइन्द्रिय इन जीवोंको तथा एकेन्द्रियको
और असंज्ञी पश्चेन्द्रिय जीवोंको छोड़कर यावत् वैमानिकजीवों तक येही चार वादिसमवसरण होते हैं । ये सब एकेन्द्रियादिक जीय अमनस्क (असंज्ञी) होते हैं अतः उनमें ये सम्भचित नहीं होते हैं ॥सू०८॥
વાદિ સમવસરણનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર તેમને ૨૪ દંડકોમાં नि३पित ४२ छ." णेरइयाणं चत्तारि वादिसमोसरणा पण्णत्ता " त्या- ८
આ નારકાદિ પંચેન્દ્રિના કિયાવાદીથી લઈને વનયિકવાદી પર્યન્તના ચાર વાદિસમવસરણે હોય છે. એ જ પ્રમાણે અસુરકુમારથી લઈને સ્તનતકુમાર પર્યન્તના પણ ચાર વાદિસમવસરણે હોય છે તથા વિકલેન્દ્રિય (દ્વિન્દ્રિય, ત્રીન્દ્રિય અને ચતુરિન્દ્રિય), એકેન્દ્રિય અને અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જી સિવાયના વૈમાનિક પર્યન્તના સમસ્ત જીવના પણ એજ ચાર સમવસરણે હોય છે. એકેન્દ્રિય, વિકસેન્દ્રિય અને અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જીવે અમનસ્ક હોય તેથી તેમનામાં તે સંભવી શકતા નથી. સૂ. ૮
श्री. स्थानांग सूत्र :03
