________________
AR
स्थानाङ्गसूत्रे टीका:- चत्तारि सिज्जपडिमाओ" इत्यादि-शय्याप्रतिमा:-शय्यतेऽस्यामिति शय्या-पीठफलकादिरूपा, तस्याः प्रतिमा:-अभिग्रहरूपाः शय्याप्रतिमाः चतस्रः प्रज्ञप्ताः, ता यथा-प्रथमा प्रतिमा — अमुकप्रकारकं पीठफलका दिकं मया ग्राह्यमिति । १।
द्वितीया प्रतिमा-'अमुकपकारकं पीठफलकादि चेद् द्रक्ष्यामि तदा तदेव ग्राहामिति । २।
तृतीया प्रतिमा-' अमुकपकारकमपि यदि तस्यैव शय्यातरस्य गृहे भवेत् तदा ग्राह्यमिति । ३।
चतुर्थी तु-अमुकमकारकमपि फलकादि यदि यथासंस्तृतमेव स्यात्तदा प्राथमिति । ४ । __ तत्र प्रथम-द्वितीये प्रतिमे गच्छनिर्गतानां न भवतः, किन्तु तृतीय-चतु. योरन्यतरा प्रतिमा भवति । गच्छस्थितानां तु चतस्रोऽपि प्रतिमाः कल्पन्त इति । १। (२) पात्र प्रतिमा चार कही गई है (३) स्थान प्रतिमाचार कही गई हैं (४)
जिस पर शयन किया जाता है वह शय्या है ऐसी वह शय्या पीठफलक आदि रूप होती है, इस शय्याकी जो अभिग्रह रूप प्रतिमा है वह शय्या प्रतिमा है १ यह शय्या प्रतिमा इस रूपसे चार प्रकारकी होती है-मैं अमुक प्रकारका पीठफलक आदि ग्रहण करूंगा १ अमुक प्रकारका पीठफलक आदि यदि देखूगा तो वही ग्रहण करूंगा २ यदि उसी शय्यातर के घर पर अमुक प्रकारका भी पीठफलक आदि होगा ता ग्रहण करूंगा ३ अमुक प्रकारका भी पीठ फलक आदि यदि यथा संस्कृत ही होगा तो ही ग्रहण करूंगा ४ इनमें प्रथम और द्वितीय प्रतिमा गच्छनिर्गत साधुओंके नहीं होती हैं किन्तु तृतीय और चतुर्थी में से
(१) शय्या प्रतिभा या२ ही छ. (२) मा प्रतिभा या२ ही छे. (३) પાત્ર પ્રતિમા ચાર કહી છે. (૪) સ્થાન પ્રતિમા ચાર કહી છે.
જેના પર શયન કરાય છે તેનું નામ શય્યા છે. એવી તે શય્યા પીઠફલક આદિ રૂપ હોય છે, તે શાની જે અભિગ્રહ રૂપ પ્રતિમા તેને શાપ્રતિમા કહે છે. તેને નીચે પ્રમાણે ચાર પ્રકાર છે-(૧) હું અમુક પ્રકારનું પીઠફલક આદિ ગ્રહણ કરીશ. (૨) અમુક પ્રકારનું પીઠફલક આદિ જોઈશ તે તેને જ ગ્રહણ કરીશ. (૩) જે એજ શય્યાતરના ઘરમાં અમુક પ્રકારનું પણું પીઠફલક આદિ હશે તે ગ્રહણ કરીશ. (૪) અમુક પ્રકારનું પીઠફલક આદિ જે યથાસંસ્કૃત હશે તે જ ગ્રહણ કરીશ. આ ચાર પ્રકારની પ્રતિમા એમાંની પહેલી અને બીજી પ્રતિમાઓનું આરાધન ગચ્છનિર્ગત સાધુઓ વડે
श्री.स्थानांगसूत्र:03