________________
सुधा टीका स्था०३ उ० ३ सू० ४७ वस्त्रग्रहणकारणनिरूपणम यत्क्रियते तद् अतसीमयम् , क्षौमिक-कार्पासिकमिति । पात्रविषयं सूत्रमाह'कप्पइ ' इत्यादि स्पष्टं, नवरम्-अलावुपात्रं-तुम्बकं, दारुपात्रं काष्ठनिर्मितं, मृत्तिकापात्रं-मृण्मयम् ॥ मु० ४६॥
अथ वस्त्रप्रस्तावाद् वस्त्रग्रहणकारणन्याह__ मूलम्-तीहिं ठाणेहिं वत्थे धरेजा, तं जहा--हिरियत्तियं, दुगुंछावत्तियं, परिसहवत्तियं ॥ सू० ४७ ॥ ___ छाया-त्रीमिः स्थानैर्वस्त्रं धारयति, तद्यथा-हीप्रत्ययिक, जुगुप्साप्रत्ययिक, परीषहमत्ययिकम् ॥ सु० ४७ ॥ ___टीका-'तीहि ' इत्यादि । प्रिमिः स्थानः-कारणैः कारणत्रयमाश्रित्येत्यर्थः, वस्त्रं धारयति, तान्येवाह-'हिरिवत्तियं ' इत्यादि, ह्रीप्रत्ययिकं ही:- लज्जा कपास से जो वस्त्र बनता है वह क्षौमिक वस्त्र है-जैसे सूती चादर वगैरह इसी प्रकार से जो तीन प्रकार के पात्र हैं उनका नाम सूत्रकार ने प्रकट ही कर दिया है ॥ मू०४६ ॥
अथ सूत्रकार वस्त्र के प्रकरण से वस्त्रग्रहण करने के कारणों का कथन करते हैं-'तीहिं ठाणेहिं वत्थं धरेज्जा' इत्यादि। टीकार्थ-निर्ग्रन्थ अथवा निर्ग्रन्थीसे जो वस्त्र धारण करते हैं उसमें ये तीन कारण हैं-लज्जा और संयम की रक्षा करना, प्रवचन की हीलना का वारण करना और शीत आदि परीषह का निवारण करना सूत्र में जो " ही प्रत्ययिक, जुगुप्सा प्रत्ययिक, परीषहप्रत्ययिक " ऐसा कहा हैउसका तात्पर्य ऐसा है कि जिसे धारण करने का निमित्त ही-लज्जा વસ્ત્રો કહે છે. કપાસમાંથી જે વસ્ત્રો બને છે તેમને ક્ષૌમિક વસ્ત્રો કહે છે જેમકે સૂતરાઉ ચાદર વગેરે. એ જ પ્રમાણે ત્રણ પ્રકારનાં પાત્રોનાં નામે સૂત્રકારે પ્રકટ કરેલા જ છે કે સૂ. ૪૬ છે
વસ્ત્ર વિષે વાત કરીને હવે સૂત્રકાર વસ્ત્રગ્રહણ કરવાના કારણેનું નિરૂપણ ४२ छ–“ तीहि ठाणेहि वत्थं धरेज्जा" त्या:
નિગ્રંથ અને નિર્ચ થી નીચે દર્શાવેલાં ત્રણ કારણને લીધે વસ્ત્રો ધારણ કરે છે–(૧) લજજા કે સંયમની રક્ષા કરવાને માટે, (૨) પ્રવચન જુગુપ્સાનું વારણ કરવા માટે અને (૩) શીત આદિ પરીષહોનું નિવારણ કરવા માટે. सूत्रमा २ " ही प्रत्ययिकं, जुगुप्साप्रत्ययिकं, परीषहप्रत्ययिकं ” मा प्रभारी કહ્યું છે તેને ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે- શ્રી પ્રત્યયિક એટલે લજજા મર્યાદાના
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
