________________
सुधा टोका स्था०४ उ०२सू०४९ पर्वतराज्यादिदृष्टान्तेनकषायस्वरूपं तज्जयश्च ६८९ म्भसमानमानोदयवर्तिजीवस्य फलानि दर्शयति-" सेलथंभसमाण माणं " इत्या. दिना । एतद्विवरणं क्रोधोदयवर्तिजीवफलमूत्रबद् बोध्यम् । ।२। ___ " चत्तारि केयणा ” इत्यादि-केतनानि-सामान्येन वक्राणि वस्तूनि, यद्वा-पुष्पकरण्डस्य वंशादिदलकनिर्मितमुष्टिग्रहणस्थानानि, तानि च वक्राणि भवन्ति, परन्स्वत्र केतनपदेन सामान्येन वक्राणि वस्तूनि गृह्यन्ते, तानि चत्वारि प्रज्ञप्तानि तद्यथा-वंशीमूलकेतन-वंशी-वंशः तस्या मूलं वंशीमूलं, तच तत्केनिर्मित स्तम्म जैसा अनन्तानुबन्धीमान अस्थिनिर्मित स्तम्भ जैसा अप्रत्याख्यानीमान काष्ठनिर्मित शैल जैसा प्रत्याख्यानीमान, और तिनिशवृक्षलता जैसा संज्वलनमान होता है। तिनिशवृक्षका पर्याय 'वज्जुल' ऐसा भी है इसकी लता मृद्री-अति कोमल होती है-जल्दी झकजाती है । शैलनिर्मित स्तम्भ जैसा मानवाला जीव मर कर नरकगति में, अस्थिनिर्मित स्तम्भ जैसा मानयुक्त जीव मरकर तिर्यश्चगति में, काष्ठनिर्मित स्तम्भ जैसा मानशाली जीव मरकर मनुष्यगतिमें, और तिनिश वृक्षलता निर्मित स्तम्भ जैसा मानसंयुक्त जीव मरकर देवगतिमें जाता है।और अवशिष्ट कथन क्रोधोदयवर्ती जीव फलसूत्र जैसा जानना चाहिये। ___" चत्तारि केयणाणि" इत्यादि । चार वक्र-टेढी वस्तुयें कही गई है, यहां-" केतन" शब्द सामान्य रूपसे वक्रता का वाचक है। इससे जो वक्र वस्तुयें हैं वे गृहीत की गई हैं। अथवा-पुष्पकरण्डक (साजी) को उठाने में जो वांश की डण्टी लगी है वही वक्रताकेतन
તિનિશ વૃક્ષને વજુલ પણ કહે છે. તેની લતા મૃદ્ધી અતિ કેમળ હોય છે, તેથી તે જલદી નમી જાય એવી હોય છે. શેલનિર્મિત સ્તંભ સમાન માનવાળ જીવ મરીને નરકગતિમાં, અસ્થિનિર્મિત સ્તંભ સમાન માનવાળે મનુષ્ય મરીને તિર્યમ્ ગતિમાં, કાષ્ઠ નિમિત સ્તંભ સમાન માનવાળે પુરુષ મરીને મનુષ્ય ગતિમાં અને તિનિશ વૃક્ષલતા નિમિત સ્તંભ સમાન માનવાળે પુરુષ મરીને દેવગતિમાં જાય છે. બાકીનું સમસ્ત કથન ક્રોદયવર્તી છવફલ सूत्र अनुसार सम . " चत्तारि के यणाणि " त्याह
या२ प्ररनी १४ १स्तुमे। ही छे. मी " केतन" ५४ सामान्य ३३ વકતાનું વાચક છે. તેના દ્વારા અહીં વક વસ્તુઓ ગ્રહણ કરવામાં આવી છે, અથવા કરંડકને-ટોપલીને બનાવવામાં જે વાંસની ચીપે વપરાય છે તેમને અહીં ‘વકતાકેતન” પદ દ્વારા ગ્રહણ કરવામાં આવેલ છે. ચાર પ્રકારની
स ८७
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
