________________
सुधाटीका स्था० ४ उ०२ सू० ४४ कायाविशेषनिरूपणम्
६२९ ४। अत्र प्रथमभङ्गः प्रोक्तः १॥ द्वितीयभङ्गे साधुश्रावकादिः । तृतीये भङ्गे तीर्थकरः ३। चतुर्थभङ्गे बद्धतीर्थकर नामगोत्रकर्मा देवभवस्थस्तीर्थङ्करः ४। सू० ४४॥ पूर्व कथारूपो वाग्विशेष उक्तः, साम्पतं पुरुषजातमधानतया कायविशेषमाह
मूलम्-चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा-किसे णाममेगे किसे १, किसे णाममेगे दढे २, दढे णाममेगे किसे ३, दढे णाममेगे दढे ४ ॥१॥
चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा--किसे गाममेगे किससरीरे १, किसे णाममेगे दढसरीरे २, दढे णाममेगे किप्तसरीरे ३, दढे णाममेगे दढसरीरे ४ । २। चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा-किससरीरस्स णाममेगस्स णाणदंसणे समु. प्पजइ णो दढसरीरस्त १, दढसरीरस्स णाममेगस्त णाणदंसणे समुप्पनइ णो किससरीरस्ल २, एगस्त किससरीरस्त णाणदं. सणे समुप्पज्जइ दढसरीरस्तवि ३, एगस्त णो किससरीरस्त णाणदंसणे समुप्पज्जइ णो दढसरीरस्स ४ । सू० ४५ ॥ ___ छाया-चत्वारि पुरुष नातानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-कृशो नामैकः कृशः १, कृशो नामको दृढः २, दृढो नामैकः कृशः ३, दृढो नामैको दृढः ४॥ १॥ इहलोकमें सुख फलरूप विपाकसे संयुक्त होते हैं, जैसे तीर्थङ्कर नाम कर्म ३, तथा परलोकमें सुचीर्णकर्म परलोकमें सुख फलरूप विपाकसे संयुक्त होतेहैं, जैसे-बद्ध तीर्थङ्ककर गोत्र कर्मवाला देव भवस्थ तीर्थङ्कर ॥सू०४४॥ ___" इस प्रकारसे कथारूप वार विशेष कहकर अब सूत्रकार पुरुष जातकी प्रधानतासे कायविशेषका कथन करते हैं।
ત્રીજો ભાંગે–પરલોકમાં સુચીણું કર્મ આલેકમાં સુખફલરૂપ વિપાકથી યુક્ત હોય છે. જેમકે તીર્થંકર નામ કમે.
ચેથે ભાગ–પરલેકના સુચીણું કર્મ પરકમાં સુખલરૂપ વિપાકથી યુક્ત હોય છે. જેમકે બદ્ધ તીર્થકર ગોત્ર કર્મવાળે દેવ ભવસ્થ તીર્થકર. સૂ. ૪જા
આ રીતે કથારૂપ વાવિશેષનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર પુરુષજાતની પ્રધાનતાની અપેક્ષાએ કાયવિશેષનું કથન કરે છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
