________________
सुघा टीका स्था०३३०२ सु०३८ संसारीजीवप्ररूपणपूर्वक सर्वजीवनिरूपणम् ४३ सूक्ष्मा नोबादराः५। त्रिविधाः सर्वजीवाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-सज्ञिनः, असज्ञिन: नोसज्ञिनो नोअसज्ञिनः त्रिविधाः सर्वजीवाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-भव्याः, अभव्याः, नोभव्या नोअभव्याः ७ । सुगमानि चैतानि, नवर-परित्ताः-प्रत्येकशरीराः, अपरित्ताः साधारणशरीराः, नोपरित्ता नोअपरित्ताः सिद्धा इत्यर्थः ४ । एवं सूक्ष्माः-सूक्ष्मशरीराः, यादराः-बादरशरीराः, नोसूक्ष्मा नोवादराः-सिद्धाः ५। सज्ञिनः-आहारादिसज्ञासम्पन्नाः, असज्ञिन:-मनोविकलाः, नोसज्ञिनो नो असज्ञिनः-सिद्धाः ६ । भव्याः-मुक्तिगामिनः, अभव्याः-मुक्तिगमनायोग्याः, नो भव्या नो अभव्याः-सिद्धाः ७ । इति ॥ सू०३८ ॥ ___ सर्व एव चैते लोके व्यवस्थिताः, तत्र च जीवानां दिशोऽधिकृत्वा गत्यामत्यादि भवतीति लोकस्थितिनिरूपणपूर्वकं दिगनिरूपणं, तदाश्रयत्वाद् गत्यागत्यादि निरूपणं च कुर्वन्नाह,
मूलम्-तिविहा लोगट्रिई पण्णत्ता, तं जहा-आगासपइट्रिए वाए, वायपइट्रिए उदही, उदहिपइट्रिया पुढवी १ । तओ
और बादर शरीर जिनका है वे बादर हैं तथा जो न सूक्ष्म शरीरयाले हैं और न बादर शरीरवाले हैं ऐसे सिद्ध जीव नो सूक्ष्म नो बादर जीय हैं, आहार आदि संज्ञा जिनके है वे संज्ञी जीव हैं और मनोविकल जो हैं वे असंज्ञीजीव हैं तथा जो न संज्ञी हैं और न असंज्ञी हैं ऐसे सिद्ध जीव नो संज्ञी नो असंज्ञी हैं । जिन्हें आगामी कालमें नियम से मुक्ति प्राप्त होती है वे भव्य जीव है। इनसे विपरीत अभव्य है। तथा जो न भव्य हैं और न अभव्य हैं ऐसे सिद्ध जीव नो भव्य नो अभव्य है । सू०३८ ॥ શરીરવાળા અને બાદર જી કહે છે અને જે જ સૂમ શરીરવાળા પણ નથી અને બાદર શરીરવાળા પણ નથી તેમને ને સૂમ ને બાદર કહે છે. સિદ્ધ અને સૂક્ષ્મ બાદર છવ કહે છે. આહાર આદિ સંજ્ઞા જેમને હોય છે તે જીને સંજ્ઞી કહે છે. મનથી રહિત છને અસંશી કહે છે, તથા જે જીવે સંજ્ઞી પણ નથી અને અસંજ્ઞી પણ નથી તેમને સંજ્ઞી
અસંશી કહે છે. એવાં સિદ્ધ છે જ હોય છે જેમને આગામી કાળમાં અવશ્ય મુક્તિ મળવાની જ છે એવાં જીવેને ભવ્ય જી કહે છે. તેમના કરતાં વિપરીત અભવ્ય જીવે છે. જે ભવ્ય નથી અને અભિવ્ય પણ નથી એવાં સિદ્ધ બને ને ભવ્ય ને અભવ્ય કહે છે. જે સૂ. ૩૮ છે
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
