________________
सुधा टीका स्था०४ उ. १ सू. १९ लोकपालादिनिरूपणम् ____ "अमियवाहणस्से"-त्यादि-अमितवाहनस्य -तदाख्यास्यौदीच्यदिक्कुमारेन्द्रस्य लोकपालाश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः, ते यथा--त्वरितगतिः १, क्षिप्रगतिः २, सिंहविक्रमगतिः ३, सिंहगतिः ।। इति । ___ " वेलंघस्से"-त्यादि--वेलम्बस्य-तदाख्यस्य दाक्षिणात्यवायुकुमारेन्द्रस्य लोकपालाश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः, ते यथा-कालः१, महाकालः२, अञ्जनः३, रिष्टः४। इति।
"पभंजणस्से "-त्यादि - प्रभञ्जनस्य-तदाख्यस्यौदीच्यवायुकुमारेन्द्रस्य लोकपालाश्चवारः प्रज्ञप्ताः ते यथा-कालः१, महाकालः, रिष्टः३, अञ्जनः ४।इति।
" घोसस्से "-त्यादि-घोषस्य-तदाख्यस्य दाक्षिणात्य - स्तनितकुमारेन्द्रस्य लोकपालाश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः, ते यथा-आवर्तः १, व्यावतः २, नन्दिका. वर्तः ३, महानन्दिकावर्तः ४।। हैं, अमिगतिके लोकपाल त्वरितगति-क्षिप्रगति-सिंहगति और सिंहविक्रमगति हैं तथा अमितवाहनके भी येही लोकपाल हैं केवल अन्तर इतनाही है-कि वहां जो सिंहविक्रमगति चौथा है वही यहां तीसरा लोकपाल हो जाता है और वहां जो तीसरा है वह यहां चौथा बन जाता है ।
वेलम्ब और प्रभञ्जन ये दो इन्द्र वायुकुमारों में हैं । इनमें वेलम्ब दक्षिणार्धका और प्रभञ्जन उत्तरार्धका अधिपति हैं, वेलम्बके लोकपालोंमें काल १, महाकाल २, अन्जन ३ और रिष्ट हैं । और प्रभञ्जनके भी येही लोकपाल हैं अन्तर इतनाही है कि वेलम्बका चौधा जो रिष्ट लोकपाल है वह अजनका तीसरा है । घोष और महाघोष ये दो इन्द्र स्तनितकुमारों में हैं इनमें घोष दक्षिणार्धका और महाघोष उत्तरार्धका अधिपति हैं, घोषके लोकपालोंमें आवर्त-व्यावर्त-नन्दिकावर्त और महाક્ષિપ્રગતિ, (૩) સિંહગતિ અને (૪)સિંહવિક્રમગતિ. અમિતવાહનના લોકપાલનાં નામ પણ એવા જ છે પણ અહીં (૩) સિંહવિક્રમગતિ ને ત્રીજો સમજો અને (૪) સિંહગતિ ને સમજ. વાયુકુમારોના બે ઈદ્રોનાં નામ વેલમ્બ અને પ્રભંજન છે. વેલમ્બ દક્ષિણને અધિપતિ છે અને પ્રભંજન ઉત્તરાર્ધને અધિપતિ છે. વેલમ્બના
पाना नाम--(१) sta, (२) Hista, (3) Arn मन (४) रिट छ. પ્રભંજનના લોકપાલોનાં નામ પણ કાલ, મહાકાલ, રિષ્ટ અને અંજન છે. અહીં ત્રીજા અને ચોથા લેપાલને ક્રમ ફરી ગયેલ છે.
સ્વનિતકુમારના બે ઈન્દ્રોનાં નામ ઘોષ અને મહાઘોષ છે. ઘોષ દક્ષિણાઈને અધિપતિ છે અને મહાદેષ ઉત્તરાર્ધને અધિપતિ છે. શેષના ચાર योsiri नाम मा प्रभारी छ-(१) भापत, (२) व्यावत, (3) नन्दित
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
