________________
२१८
स्थानाङ्गसूत्रे इओ पण्णत्ताओ, तं जहा-गाहावई, दहबई, पंकवई ११ । जंबू मंदरपुरथिमेणं सीयाए महाणईए दाहिणेणं तओ अंतरणइओ पण्णत्ताओ, तं जहा-तत्तजला, मत्तजला, उम्मत्तजला १२ । जंबमंदरपञ्चत्थिमेणं सीओदाए महाणईए दाहिणेणं तओ अंतरणईओ पण्णत्ताओ, तं जहा-खीरोदा, सीयसोया, अंतोवाहिणी १३ । जंबूमंदरपञ्चत्थिमेणं सीओदाए महाणईए, उत्तरेणं तओ अंतरणईओ पण्णत्ताओ, तं जहा-उम्मिमालिणी फेणमालिणी,गंभीरमालिणी१४। एवं धायईसंडे दीवे पुरथिमद्धेवि अकम्मभूमीओ आढवेत्ता जाव अंतरणईओत्ति णिरवसेसं भाणियव्वं १४, जाव पुक्खरवरदीवड्वपञ्चत्थिमड्ढे तहेव निरवसेसं भाणियव्यं १४ (४२) ।। सू०६५॥
छाया-जम्बूद्वीपे द्वीपे मन्दरस्य पर्वतस्य दक्षिणस्यां तिस्रोऽकर्मभूमयः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-हैमवतं, हरिवर्ष, देवकुरवः १ । जम्बूद्वीपे द्वीपे मंदरस्य पर्वतस्य उत्तरस्यां तिस्रोऽकर्मभूमयः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-उत्तरकुरवः, रम्यकवर्ष, ऐरण्यवतम् २
ये प्रज्ञापनादिक धर्म प्रायः मनुष्यक्षेत्र में ही होते हैं-अतः इस विषय में सूत्रकार अब कथन करते हैं-( जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स ) इत्यादि ।
सूत्रार्थ-जम्बुद्वीप नामके द्वीपमें मन्दर पर्वतकी दक्षिण दिशामें तीन अकर्म भूमियों कही गई हैं-जैसे हैमवत, हरिवर्ष और देवकुरु । जम्बू. द्वीप नामके द्वीपमें मन्दरपर्वतकी उत्तरदिशामें तीन अकर्मभूमियां कही
આ પ્રજ્ઞાપના આદિને સદ્ભાવ મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં જ હોય છે, તેથી હવે સૂત્રકાર તે વિષયને અનુલક્ષીને કથન કરે છે–
" जंबुद्दीचे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स" 'त्याह
જંબુદ્વિપ નામના કપમા મન્દર પર્વતની દક્ષિણ દિશામાં ત્રણ અકર્મ भूभिसा ही छ-(१) भक्त, (२) इरिथ मने (3) हे१४२. दी५ નામના દ્વીપમાં મન્દર પર્વતની ઉત્તર દિશામાં ત્રણ અકર્મભૂમિએ કહી છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨